راه شناسايي لقمه حلال و شبهه‌ناك

پرسش (156):
مشکل بزرگي که اين روزها گريبانم را مي‌فشارد، ترس از شبهه‌ناک بودن درآمدهاي زندگي ...
اين روزها توجيه درست بودن خيلي از درآمدها گاه کار دست آدم مي‌دهد ... آن‌هم وقتي همسرت شغلي دولتي دارد که بسيار مي‌تواند محل دريافت رشوه و دست خوش باشد ... البته همسر من بسيار اهل رعايت است ... اما گاه هدايايي به مناسبت‌هاي شرکت در سمينارها و جلسات و يا پايان سال دريافت مي‌کند و يا براي بازديد به شهرستان‌ها و حتي کشورهاي خارجي دعوت مي‌شود ... نگرانم ... مرزها را نمي‌شناسم ... نمي‌دانم تا چه حدش صحيح است ... البته شخصاً سعي کردم هدايا را از زندگي‌ام جدا کرده و کنار گذاشتم ... منتهي نمي‌دانم تا کجا مي‌توان تساهل و تسامح کرد ... نمي‌دانم درآمد حلال را از حرام چگونه شناسايي کنم ...
خصوصاً اين‌که من دورادور در جريان علل دريافت خيلي از اين هدايا هستم و از انگيزه‌هاي اهداي آن باخبر نيستم ...
دلم مي‌خواهد در سلامت لقمه‌اي که به کودکم مي‌دهم مطمئن باشم ... آيا راهي براي شناسايي و يا ايمن شدن از شر لقمه‌هاي شبهه‌ناک هست؟
پاسخ:
اگر بدانید مالی که وارد زندگی‌تان شده و مصرف می‌کنید، خواه برای خوراک و پوشاک، خواه برای تفریحات و مسافرت‌ها و مانند آن، رشوه و حرام است و اندازه آن را می‌دانید، تصرف در آن حرام است و سبب توقف در طبیعت و خسارت دنیوی و اخروی است و باید از آن پرهیز کنید و اگر اندازه آن را نمی‌دانید و حدس هم نمی‌زنید، پرداختن خمس آن به عنوان خمس مال حلال مخلوط به حرام، راهی برای جواز تصرف در آن وجود دارد.
و اگر علم به حرام بودن و رشوه بودن آن ندارید، بر حسب ظاهر حرام نیست و بدان توجه نکنید. در هر صورت برای خودتان زحمت غیرقابل تحمل درست نکنید و به اندازه ضرورت از درآمد همسرتان استفاده کنید نه بیشتر.