پرسش (67):
سلام عليکم.
اينکه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نقل به معنا فرمودند: در حلالها به حرف زنان نکنيد تا در حرام‌ها از آن‌ها در امان بمانيد، يا هرکه از زنش پيروي کند و براي ارتباط با ديگران از او اجازه بخواهد، ملعون است که من به تجربه به اين دو حديث يقين دارم که زنان مکاره و هوس آلود و خودخواه تا مردشان را از خير و کمالاتش باز ندارند و به پادشاهي بر مردشان نرسند، آن هم پادشاهي‌اي که هدفشان قطع صله مرد است «فهل عسيتم ان توليتم ان تفسدوا في الارض و تقطعوا ارحامکم» دست بر نمي‌دارند.
ولي سؤالم اينه که اين حکم احتمالاً براي زناني است که يا خودشان مرتکب حرام مي‌شوند يا از به حرام افتادن ديگران باکي ندارند و فقط خودشان مهمند و بس و مرد هم بايد زيردست آنان باشد. اما زناني که همچون حضرت فاطمه، زينبين و فضه سلام الله عليها و ديگر خانم‌هاي مطهره شامل اين حکم مي شوند؟
آيا اينکه با زنان مشورت کنيد و خلاف آن را عمل کنيد، در مورد زنان مطهر و غيرمطهره يکسان است؟ و اين به پيچيدگي زنان بر مي‌گردد که گاهي براي يک عمل 100 نيت دارند و مي‌توانند به همه‌اش برسند؟ يا به ناقص العقل بودن آنان؟ يا به هيچکدام؟ با تشکر
سلام عليکم.
اينکه پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم نقل به معنا فرمودند: در حلالها به حرف زنان نکنيد تا در حرام‌ها از آن‌ها در امان بمانيد، يا هرکه از زنش پيروي کند و براي ارتباط با ديگران از او اجازه بخواهد، ملعون است که من به تجربه به اين دو حديث يقين دارم که زنان مکاره و هوس آلود و خودخواه تا مردشان را از خير و کمالاتش باز ندارند و به پادشاهي بر مردشان نرسند، آن هم پادشاهي‌اي که هدفشان قطع صله مرد است «فهل عسيتم ان توليتم ان تفسدوا في الارض و تقطعوا ارحامکم» دست بر نمي‌دارند.
ولي سؤالم اينه که اين حکم احتمالاً براي زناني است که يا خودشان مرتکب حرام مي‌شوند يا از به حرام افتادن ديگران باکي ندارند و فقط خودشان مهمند و بس و مرد هم بايد زيردست آنان باشد. اما زناني که همچون حضرت فاطمه، زينبين و فضه سلام الله عليها و ديگر خانم‌هاي مطهره شامل اين حکم مي شوند؟
آيا اينکه با زنان مشورت کنيد و خلاف آن را عمل کنيد، در مورد زنان مطهر و غيرمطهره يکسان است؟ و اين به پيچيدگي زنان بر مي‌گردد که گاهي براي يک عمل 100 نيت دارند و مي‌توانند به همه‌اش برسند؟ يا به ناقص العقل بودن آنان؟ يا به هيچکدام؟ با تشکر
پاسخ:
علیکم السلام و رحمة الله
این حدیث و مانند آن به‌گونه‌های مختلف تفسیر می‌شود. به‌عنوان نمونه:
1ـ مقصود از زنان یادشده، زنان عصر و زمان معینی باشد که به سبب شرایط خاص آن زمان، رشد و فکری، فرهنگی و دینی نداشته‌اند.
2ـ مقصود از آنان، زنان معین با ویژگی‌های معین که در پرسش هم به برخی از آن‌ها اشاره شده، در همه‌ي عصرها باشد.
3ـ مقصود از آنان، زنانی باشد که همتا و کفؤ مردان نبودند و نیستند.
4ـ مقصود از آنان، همه‌ي زنانی باشد که یا قوه‌ي خیال و وهم آن‌ها بر قوه‌ي عقلشان غلبه دارد و در کارها به حکم وهم و خیال عمل می‌کنند، نه به حکم عقل و یا به دلایل طبیعی یا اجتماعی یا فرهنگی، توانایی قوه‌ي خیال و وهم آن‌ها به قوای عقلی آن‌ها اجازه رشد نداده است.
5ـ به هر حال، این حکم عمومی نیست، اگرچه در اغلب موارد همان است که در حدیث آمده است. البته عمل به حدیث شریف مانند سایر تکالیف، مشروط به توانایی است.
به این نکته در کتاب آشنایی با عرفان اسلامی اشاره شده است.
علیکم السلام و رحمة الله
این حدیث و مانند آن به‌گونه‌های مختلف تفسیر می‌شود. به‌عنوان نمونه:
1ـ مقصود از زنان یادشده، زنان عصر و زمان معینی باشد که به سبب شرایط خاص آن زمان، رشد و فکری، فرهنگی و دینی نداشته‌اند.
2ـ مقصود از آنان، زنان معین با ویژگی‌های معین که در پرسش هم به برخی از آن‌ها اشاره شده، در همه‌ي عصرها باشد.
3ـ مقصود از آنان، زنانی باشد که همتا و کفؤ مردان نبودند و نیستند.
4ـ مقصود از آنان، همه‌ي زنانی باشد که یا قوه‌ي خیال و وهم آن‌ها بر قوه‌ي عقلشان غلبه دارد و در کارها به حکم وهم و خیال عمل می‌کنند، نه به حکم عقل و یا به دلایل طبیعی یا اجتماعی یا فرهنگی، توانایی قوه‌ي خیال و وهم آن‌ها به قوای عقلی آن‌ها اجازه رشد نداده است.
5ـ به هر حال، این حکم عمومی نیست، اگرچه در اغلب موارد همان است که در حدیث آمده است. البته عمل به حدیث شریف مانند سایر تکالیف، مشروط به توانایی است.
به این نکته در کتاب آشنایی با عرفان اسلامی اشاره شده است.