جلسه شصتم ـ 18/ 1/ 95
سرعت طی مراتب در عالم هستی، منوط به میزان علم حقیقی است
ادامه [حدیث 1] ... فَضْلُ العَالِمِ عَلَى العَابِدِ كَفَضْلِ القَمَرِ عَلَى سَائِرِ النُّجُومِ لَيْلَةَ البَدْرِ وَ إِنَّ العُلَمَاءَ وَرَثَةُ الأَنْبِيَاءِ إِنَّ الأَنْبِيَاءَ لَمْ يُوَرِّثُوا دِينَاراً وَ لا دِرْهَماً وَ لَكِنْ وَرَّثُوا العِلمَ فَمَنْ أَخَذَ مِنْهُ أَخَذَ بِحَظٍّ وَافِرٍ.
منظور از ماه، وجه عرفی ماه و با توجه به تشبیه به‌کار رفته، سخن از برتری نوری بر نور دیگر است
منظور از نور عالم، نور علم حقیقی است؛ علمی که مایه حیات و اشتداد و دوام آن است
اشاره‌ای به برخی از شواهد قرآنی درباره مصداق علم مذکور در روایت:
ـ وَ مَنْ لَمْ يَجْعَلِ اللَّهُ لَهُ نُوراً فَما لَهُ مِنْ نُورٍ (النور- 40)،
اگر خدای متعال به کسی علم عطا نکند، ولو موجود و زنده باشد، فاقد نور است
ـ اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ (البقرة- 257)،
ـ أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها (الانعام- 122)
عالم کسی است که خدای متعال به او نور داده و نور، علم حقیقی است و همین نور است که در آخرت ظاهر می‌شود
از این جهت عابد به ستاره تشبیه شده است (یعنی دارای نور است) که عبادت بدون معرفت امکان‌پذیر نیست و عابد نیز سهمی از معرفت دارد که عبادت می‌کند
اعمال انسان وقتی ارزشمند است و سبب بندگی می‌شود که همراه قصد تقرب باشد
حق و تکلیف بین خدا و خلق (بین غنای مطلق و فقر محض) تحقق پیدا نمی‌کند
بستگی انسان به انبیا و اولیا و عالِم در همه مراتب عالم هستی تحقق و ادامه دارد
اثر محبت و شباهت و سنخیت به عالِمی که هرگز او را ندیده‌ایم و نمی‌شناسیم
میزان برخورداری از علم در دنیا، یعنی میزان برخورداری از نور در آخرت
اندازه نور هر فردی در آخرت، سرعت عبور او از گذرگاه‌های عالم آخرت است
هر وجهی از وجوه موجودات در آخرت نامتناهی است
سرعت طی مراتب در عالم هستی، منوط به میزان نور و علم حقیقی است
بزرگی و عظمت پاداش اعمال انسان، به اندازه نیت است و نیت مبتنی بر معرفت است
علوم قمری و شمسی
اقسام علم اعتباری و حقیقی (موهوب ـ مکتَسَب)