جلسه هفتاد و نه ـ 23/ 2/ 95
علم حقیقی و عرفی و عالم عامل و غیرعامل
بَابُ اسْتِعْمَالِ الْعِلْم
[حدیث 108] عَنْ سُلَيْمِ بْنِ قَيْسٍ الْهِلَالِيِّ، قَالَ: سَمِعْتُ أَمِيرَ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام يُحَدِّثُ عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله أنَّهُ قَالَ فِي كَلَامٍ لَهُ: «الْعُلَمَاءُ رَجُلَانِ: رَجُلٌ عَالِمٌ آخِذٌ بِعِلْمِهِ، فَهذَا نَاجٍ، وَ عَالِمٌ تَارِكٌ لِعِلْمِهِ، فَهذَا هَالِكٌ، وَ إِنَّ أَهْلَ النَّارِ لَيَتَأَذَّوْنَ مِنْ رِيحِ الْعَالِمِ التَّارِكِ لِعِلْمِهِ، وَ إِنَّ أَشَدَّ أَهْلِ النَّارِ نَدَامَةً وَ حَسْرَةً رَجُلٌ دَعَا عَبْداً إِلَى اللَّهِ، فَاسْتَجَابَ لَهُ وَ قَبِلَ مِنْهُ، فَأَطَاعَ اللَّهَ، فَأَدْخَلَهُ اللَّهُ الْجَنَّةَ، وَ أَدْخَلَ الدَّاعِيَ النَّارَ بِتَرْكِهِ عِلْمَهُ وَ اتِّبَاعِهِ الْهَوى وَ طُولِ الْأَمَلِ، أَمَّا اتِّبَاعُ الْهَوى فَيَصُدُّ عَنِ الْحَقِّ، وَ طُولُ الْأَمَلِ يُنْسِي الْآخِرَةَ»
قیامت روز حسرت است؛ هم برای اهل جهنم و هم اهل بهشت (قبل از ورود به بهشت)
اقسام علم و عالمان و بررسی چگونگی اهل نجات یا هلاک بودن هریک از آن ها:
1ـ از یک منظر علم به دو دسته حقیقی و عرفی و عالم هر کدام از آن‌ها به عامل و غیرعامل تقسیم می‌شود
اثر نظم نداشتن در عمل و رفتار
معنا و درجات هلاکت
2ـ علم به حقایق عالم و عقاید و متعلقات ایمان و علم مربوط به احوال و رفتار؛ که بر این اساس عالمان قسم دوم باید اهل عمل باشند
3ـ علم مربوط به آخرت یا آنچه در آن در تأثیر دارد و علم مربوط به دنیا و آنچه که در آخرت بی اثر است