جلسه هشتاد و نه ـ 19/ 3/ 95
شب سوم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷
سوزاندن دل بندگان خدا به هر شکلی که باشد، حق الناس است
[حدیث 122] قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام: «قَالَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ ـ عَلى نَبِيِّنَا وَ آلِهِ وَ عَلَيْهِ السَّلامُ ـ: وَيْلٌ لِعُلَمَاءِ السَّوْءِ كَيْفَ تَلَظّى عَلَيْهِمُ النَّارُ؟!»
منظور از سوء در روایت شریف، سوء مطلق است، نه جزئی
اشاره: من جاء بالحسنه فله خیر منها و هم من فزع یومئذ آمنون و من جاء بالسیئه فکبت وجوههم فی النار
حسنه و سیئه مطلق
معنای توحید فاعلی و توحید افعالی
ولایت عبارت است از ظهور و تجلی توحید
اتم درجات ولایت، ولایت امیرالمؤمنین علیه الصلات و السلام است
حسنه مطلق عبارت است از ولایت امیرالمؤمنین علیه السلام و سیئه مطلق عبارت است از بغض آن حضرت
[حدیث 123] عَنْ جَمِيلِ بْنِ دَرَّاجٍ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام يَقُولُ إِذَا بَلَغَتِ النَّفْسُ هَاهُنَا وَ أَشَارَ بِيَدِهِ إِلَى حَلْقِهِ لَمْ يَكُنْ لِلْعَالِمِ تَوْبَةٌ ثُمَّ قَرَأَ إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِينَ يَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَةٍ [ثُمَّ يَتُوبُونَ مِنْ قَريبٍ فَأُولئِكَ يَتُوبُ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ كانَ اللَّهُ عَليماً حَكيماً]
هنگام خروج جان از بدن، زمان احتضار و مشاهده غیب است
ویژگی توبه پیش از مرگ و تفاوت آن با توبه پس از مرگ
بسیاری از تکالیف دینی جزو حق الناس است/ اشاره‌ای به مصادیق حق الناس
سوزاندن دل بندگان خدا به هر شکلی که باشد، حق الناس است
حجاب حق الناس است، نه حق الله
تفاوت گناه عالم و جاهل و توبه آن دو؛ توبه جاهل از سنخ گناهان ظاهر و مربوط به عمل است و رفع آثار آن به سهولت انجام می‌شود و توبه عالم از گناهان باطن است و رفع آثار آن به آسانی امکان‌پذیر نیست
گناه از روی جهالت انجام می‌شود
[حدیث 124] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام فِي قَوْلِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ فَكُبْكِبُوا فِيها هُمْ وَ الْغاوُونَ قَالَ هُمْ قَوْمٌ وَصَفُوا عَدْلاً بِأَلْسِنَتِهِمْ ثُمَّ خَالَفُوهُ إِلَى غَيْرِه
عموم خلق عدالت را به شرطی می‌پسندند که به نفعشان باشد
ظهور امام زمان با صلح و هدایت است