جلسه نود ـ 20/ 3/ 95
شب چهارم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷
حوزه اعتدال درونی؛ اینجاست که آدمی سخت نیازمند انبیا و اولیاست
بَابُ النَّوَادِر
[حدیث 124] كَانَ أَمِيرُ المُؤْمِنِينَ عليه السلام يَقُولُ: «رَوِّحُوا أَنْفُسَكُمْ بِبَدِيعِ الحِكْمَةِ؛ فَإِنَّهَا تَكِلُّ كَمَا تَكِلُّ الأَبْدَانُ»
آیا مضمون حدیث، مطلق است؟
اعتدال در جوارح (تسویه) و جوانح
اعتدال جایی است که تمام قوا تحت تسلیم عقل باشند
قوای غضبیه، شهویه و شیطانیه قوای قدسی نفس هستند که مقدمات رشد و اشتداد وجودی نفس را فراهم می‌کنند؛ به‌گونه‌ای که اگر هریک از آن‌ها نبود، بخش قابل توجهی از اهداف آفرینش که در مسیر اشتداد وجودی انسان قرار دارد، تحقق پیدا نمی‌کرد
نظام احسن، یعنی تک تک موجودات عالم هستی غایتند، مجموع آن‌ها نیز غایتند
تک تک موجودات عالم هستی از جمله قوای نفس انسان (حتی نفس اماره) حسن و احسن هستند
نفس اماره، قوه قدسی است
سوء در نفس اماره مربوط به خود او نیست، بلکه سوء در تزاحم قوا پدید می‌آید
در آخرت تمام لذائذ قوه شهویه جز خواب وجود دارد
حوزه اعتدال درونی؛ اینجاست که آدمی سخت نیازمند انبیا و اولیاست/ در این حوزه انبیا و اولیا بدون جایگزین و علی البدل هستند
سرّ قَدَر یعنی نقشه تفصیلی کل عالم هستی
تنها خلیفه کامل خدای متعال و ولی اولیا بر مملکت و باطن و قوای نفس احاطه جامع تفصیلی دارد
اشاره به مقام حضرت موسی و حضرت ابراهیم علیهما السلام
عقل برای وصول به اعتدال باید متعبد به شریعت باشد
ایجاد اعتدال برای قوای نفس مربوط به فراتر از عقل است؛ یعنی شریعت
اگر منظور از نفس در حدیث، هویت و حقیقت انسان باشد، این حدیث مطلق است
کلامی که دارای مراتب حقیقی باشد، به تعداد مراتب موجودات تفصیلیِ مراتبِ عالم هستی وجوه و معانی دارد
بسم الله هر سوره مناسب با همان سوره است
هستی پشت بام ندارد
استراحت و تمدد در قوای نفسانی از طریق علم و ادراک انجام می‌شود؛ چون نفس مجرد است و از غذای مجرد تغذیه می‌کند
تعداد مراتب عالم هستی حد و اندازه ندارد
پیوسته عالم و نعمت‌های الهی «نو» می‌شوند
استراحت عوام با لذایذ حیوانی تحقق پیدا می‌کند
خطر: لذت بردن از بازارگردی نشان عوامی است؛ البته برای برخی به عنوان دارو امر مستحب بلکه واجب است
اشاره‌ای به مصادیق تولی و تبری
ولایت و محبت بدون تبعیت امکان ندارد
از فواید عمر طولانی
قطع تعلق از غیر و اعتماد به خدای متعال معمولاً در آخر عمر اتفاق می‌افتد
نفوس اهل معرفت با ذکر خدا و معارف الهی استراحت می‌کند
استراحت اخص خواص با استماع حکمت‌ها و معارف دقیق است