جلسه نود و چهار ـ 24/ 3/ 95
شب هشتم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷
روایان حدیث بسیارند و اهل تعمق اندک
ادامه [حدیث 128] ... وَ صَاحِبُ الفِقْهِ وَ العَقْلِ ذُو كَآبَةٍ وَ حَزَنٍ وَ سَهَرٍ قَدْ تَحَنَّكَ فِي بُرْنُسِهِ وَ قَامَ اللَّيْلَ فِي حِنْدِسِهِ يَعْمَلُ وَ يَخْشى وَجِلاً دَاعِياً مُشْفِقاً، مُقْبِلاً عَلى شَأْنِهِ، عَارِفاً بِأَهْلِ زَمَانِهِ، مُسْتَوْحِشاً مِنْ أَوْثَقِ إِخْوَانِهِ، فَشَدَّ الله مِنْ هذَا أَرْكَانَهُ، وَ أَعْطَاهُ يَوْمَ القِيَامَةِ أَمَانَهُ».
یکی از علت‌های غم و اندوه اهل علم، بیداری‌های شبانه است؛ بیداری‌های شبانه معرفتی به انسان عطا می‌کند و نتیجه‌ای می‌بخشد که یکی از آثار آن الطاف و عنایات، غم و غصه است؛ نمی‌شود کسی ببیند لحظه به لحظه فرصت و توانش از دست می‌رود و غم و غصه نداشته باشد
علت دیگر غم و غصه آن‌ها، دیدن سختی‌هایی از زمان و مکان و اهل آن است که دیگران چنین سختی‌هایی را نمی‌بینند؛ این سختی‌ها از سنخ سختی‌های دنیایی نیست، از امور معنوی است
احتمال دیگر، سختی‌هایی است که از زمانه و اقران بدان‌ها می‌رسد
احتمال دیگر، ملاحظه ترفّع جهال است
یکی از علت‌های غصه‌های انبیا، آگاهی نسبت به تمرد و عصیان خلق است
وقتی کسی خلاف اوامر و نواهی الهی عمل می‌کند، در واقع به اعتقادات مؤمنان توهین می‌کند
اشاره: توضیحی درباره آیه «يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيه» (عبس، 34)
اشاره: سرّ استغفار پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم
سرّ تقسیم طالبان علم به سه دسته در این روایت شریف: 1ـ بر اساس عرف باشد 2ـ احتمال دوم آن است که این تقسیم‌بندی کلیات طالب علم باشد
اشاره‌ای به برخی از تقسیم‌بندی‌های علم و اساس آن: 1ـ بر اساس هدف 2ـ بر اساس مبدأ
در عوالم دیگر نیز شهوت به شکل نامتناهی وجود دارد؛ اما غضب به شکل دنیایی آن وجود ندارد
[حدیث 129] عَنْ طَلْحَةَ بْنِ زَيْدٍ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام يَقُولُ: «إِنَّ رُوَاةَ الْكِتَابِ كَثِيرٌ، وَ إِنَّ رُعَاتَهُ قَلِيلٌ، وَ كَمْ مِنْ مُسْتَنْصِحٍ لِلْحَدِيثِ مُسْتَغِشٌّ لِلْكِتَابِ، فَالْعُلَمَاءُ يَحْزُنُهُمْ تَرْكُ الرِّعَايَةِ، وَ الْجُهَّالُ يَحْزُنُهُمْ حِفْظُ الرِّوَايَةِ، فَرَاعٍ يَرْعى حَيَاتَهُ، وَ رَاعٍ يَرْعى هَلَكَتَهُ، فَعِنْدَ ذلِكَ اخْتَلَفَ الرَّاعِيَانِ، وَ تَغَايَرَ الْفَرِيقَانِ»
قله ایثار، مربوط به کسانی است که بر قله کمال ایستاده‌اند، یعنی انبیا و اولیا؛ اشاره‌ای به «و یؤثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه» و «یطعمون الطعام علی حبه»
در حوزه معنویات و دریافت معارف الهی ایثار معنا ندارد؛ بلکه باید به اهل آن و با شرایط خاص آن باشد
روایان حدیث بسیارند، اما اهل تعمق و تفکر در حدیث، اندکند
شاهد قرآنی: مثل الذین حمّلوا التورات ثم لم یحملوها ...
یوم التغابن: روزی که مؤمن و کافر مغبونند؛ مگر مخلَصین و مقربین
[حدیث 130] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام، قَالَ: «مَنْ حَفِظَ مِنْ أَحَادِيثِنَا أَرْبَعِينَ حَدِيثاً، بَعَثَهُ اللَّهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ عَالِماً فَقِيهاً»
بررسی روایات مشابه این روایت شریف
این روایت و امثال آن مطلق نیست و قیود آن را باید از روایات دیگر به‌دست آورد
اشاره‌ای به برخی از مصادیق و آثار سوء فهم معارف دینی