جلسه سی و چهارم ـ 24/ 10/ 94
[حدیث 32] عَنْ أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام قَالَ: ذُكِرَ عِنْدَهُ أَصْحَابُنَا وَ ذُكِرَ الْعَقْلُ قَالَ فَقَالَ علیه السلام لا يُعْبَأُ بِأَهْلِ الدِّينِ مِمَّنْ لا عَقْلَ لَهُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ إِنَّ مِمَّنْ يَصِفُ هَذَا الْأَمْرَ قَوْماً لا بَأْسَ بِهِمْ عِنْدَنَا وَ لَيْسَتْ لَهُمْ تِلْكَ الْعُقُولُ فَقَالَ لَيْسَ هَؤُلاءِ مِمَّنْ خَاطَبَ الله إِنَّ الله خَلَقَ الْعَقْلَ فَقَالَ لَهُ أَقْبِلْ فَأَقْبَلَ وَ قَالَ لَهُ أَدْبِرْ فَأَدْبَرَ فَقَالَ وَ عِزَّتِي وَ جَلالِي مَا خَلَقْتُ شَيْئاً أَحْسَنَ مِنْكَ أَوْ أَحَبَّ إِلَيَّ مِنْكَ بِكَ آخُذُ وَ بِكَ أُعْطِي
اشاره‌ای به معنای آیه: مَثَلُ الَّذينَ حُمِّلُوا التَّوْراةَ ثُمَّ لَمْ يَحْمِلُوها كَمَثَلِ الْحِمارِ (جمعه، 5)
امر الهی به عقل تعلق می‌گیرد و کسی که عقل ندارد، مخاطب امر الهی نیست
[حدیث 33] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: لَيْسَ بَيْنَ الْإِيمَانِ وَ الْكُفْرِ إِلَّا قِلَّةُ الْعَقْلِ قِيلَ وَ كَيْفَ ذَاكَ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ قَالَ إِنَّ الْعَبْدَ يَرْفَعُ رَغْبَتَهُ إِلَى مَخْلُوقٍ فَلَوْ أَخْلَصَ نِيَّتَهُ لِلَّهِ لَأَتَاهُ الَّذِي يُرِيدُ فِي أَسْرَعَ مِنْ ذَلِكَ.
اولین نشانه تقدّس، تعقل است
معنای ایمان و کفر: 1ـ در کلام: ایمان عبارت است از اعتقاد جازم به امر ماورای طبیعی و التزام به لوازم آن 2ـ در روایات: ایمان عبارت است از نور عقل و کفر عبارت است از ظلمت جهل
ایمان هر کسی به اندازه عقل اوست
معنای روایت: اکثر اهل الجنۀ البُله. 1ـ کم عقل از نظر اهل دنیا 2ـ کسی که بین نقد و نسیه، نسیه (آخرت) را انتخاب می‌کند
3ـ کسانی که اعتقادشان مبتنی بر علم الیقین نیست
ایمان کامل نتیجه عقل کامل و کفر محض، نتیجه جهل محض است
گناه، نتیجه ضعف عقل است
طلب اثر و نتیجه از خلق، خلاف عقل است
ذکر خیری از مرحوم آقانجفی قوچانی و کتاب سیاحت شرق
سختی عالِم شدن
قائل شدن حیثیت استقلالی برای خلق، نشان شرک و ضعف عقل است؛ ولی به عنوان وسایط و مسخر خدای متعال دانستن، نشانه اوج ایمان است