جلسه سی و پنجم ـ 30/ 10/ 94
[حدیث 34] كَانَ أَمِيرُ المُؤْمِنِينَ علیه السلام يَقُولُ بِالعَقْلِ اسْتُخْرِجَ غَوْرُ الحِكْمَةِ وَ بِالحِكْمَةِ اسْتُخْرِجَ غَوْرُ العَقْلِ وَ بِحُسْنِ السِّيَاسَةِ يَكُونُ الأَدَبُ الصَّالِحُ قَالَ وَ كَانَ يَقُولُ التَّفَكُّرُ حَيَاةُ قَلبِ البَصِيرِ كَمَا يَمْشِي المَاشِي فِي الظُّلُمَاتِ بِالنُّورِ بِحُسْنِ التَّخَلُّصِ وَ قِلَّةِ التَّرَبُّصِ.
منظور از عقل چیست؟ عقل عرفانی (ادراک بر اساس طهارت باطن و و مقدمات شهودی) یا عقل فلسفی (ادراک بر اساس مقدمات بدیهی، مسلمات، مشهورات و مقدمات واجب القبول)؟ عقل فلسفی مشایی (صرفاً مبتنی بر مقدمات بدیهی، روشن و واجب القبول)، اشراقی (مشروط به طهارت و تهذیب) یا متعالیه (علاوه بر طهارت و مقدمات بدیهی، قابلیت استفاده از مکاشفات و مشاهدات و ادراکات غیرمتعارف یا غیرطبیعی)؟ عقل ریاضی یا علمی و تجربی؟
تفاوت عقل عرفانی و عقلی فلسفی متعالی
قلب و مراتب دیگر، وجهی از وجوه عقل است
عقلی که از آن صحبت می‌کنیم، اگر در جایی شاهدی وجود داشت که مقصود، عقل خاصی از میان این عقول است، مقصود همان است؛ اما اگر شاهدی نباشد یا شاهدی یا برخلاف آن باشد، (مانند این روایت) همه اقسام عقل را شامل می‌شود
معنای حکمت: 1ـ باورهای صادق یا یقین (قضایای ضروریه) 2ـ گزاره‌ها یا داوری‌هایی که موصوف به دوام باشد (قضایای دائمه) 3ـ گزاره‌ها و قضایای محکم؛ یعنی گزاره‌هایی که به‌آسانی نقد نمی‌شود 4ـ مجموعه گزاره‌ها و کارهایی که به استحکام وجود انسان و موجودات پیرامون انسان بیانجامد؛ یعنی به شکوفایی استعدادهای انسان بیانجامد
یکی از بدترین استفاده‌ها از نفت، سوزاندن آن است
تأثیر عقل و حکمت بر یکدیگر متقابل و باعث استکمال متقابل هردو است
انکشاف وجودی منحصر به موجودات ناقص ضعیف نیست؛ بلکه غیر از خدای متعال همه موجودات مشمول آن هستند
حکایت برخی شیخ نشین‌های حاشیه خلیج فارس!
معنا و اقسام سیاست
در بسیاری از موارد از آیات و روایات که به صورت گزاره‌های اخباری آمده، معنای انشایی دارد
عقول باقی به بقای خدای متعال‌اند، نه به ابقای او
تمام موجوداتی که دارای حیاتند و حیات آنان بقای ذاتی ندارد و دوام زندگی آنان وابسته به امور دیگری است، نیازمند تغذیه‌اند
حکومت‌های الهی دو وظیفه دارند: فراهم سازی زمینه دوام و بقای «حیات دنیوی» و «حیات معنوی و فکری»