جلسه سی و ششم ـ 1/ 11/ 94
[حدیث 35] عَنْ أَبِي عَبْدِ الله علیه السلام فِي حَدِيثٍ طَوِيلٍ إِنَّ أَوَّلَ الأُمُورِ وَ مَبْدَأَهَا وَ قُوَّتَهَا وَ عِمَارَتَهَا الَّتِي لا يُنْتَفَعُ بِشَيْءٍ إِلا بِهِ العَقْلُ الَّذِي جَعَلَهُ الله زِينَةً لِخَلقِهِ وَ نُوراً لَهُمْ فَبِالعَقْلِ عَرَفَ العِبَادُ خَالِقَهُمْ وَ أَنَّهُمْ مَخْلُوقُونَ وَ أَنَّهُ المُدَبِّرُ لَهُمْ وَ أَنَّهُمُ المُدَبَّرُونَ
معنای زینت بودن عقل برای خلق: عقل سبب می‌شود که کمالات انسان آشکار شود
عقل مبدأ و علت فاعلی ظهور کمالات انسان و رفع حجاب از آن است
نورانیت در مراتب سه‌گانه وجود انسان
مرتبه طبیعت، مرتبه ظلمانی وجود انسان است؛ بنابراین با این مرتبه نمی‌تواند با خدای متعال ارتباط و اتصال داشته باشد
در مرتبه مثالی یا برزخی وجود انسان، نور و ظلمت درآمیخته است
انبیا ضمن اینکه احاطه و ولایت تکوینی بر عالم دارند و می‌توانند دخالت و تصرف در جهان طبیعت داشته باشند، اما مجاز به بهره‌گیری از امور غیرطبیعی، خارق العاده و معجزات نیستند؛ چون خلاف حکمت و مصلحت الهی و نظام احسن است
مقصد اصلی آن است که انسان‌ها از طریق اختیار و اراده خویش راه را پیدا کنند و از طریق همت والای خویش به علم خود عمل کنند؛ نه از طریق غیرطبیعی و معجزه
در مرتبه عقل، انسان نور محض و کمال محض است
باب الابواب ورود در حوزه ولایت، عقل است
با توجه به اینکه عقل نور محض است، کشش‌های وجود انسان در مرتبه عقل، کشش‌های جمالی خدای متعال است و میل به رحمت خدای متعال دارد
آیا کمالات مختص انسان است یا سایر خلق نیز از آن بهره دارند؟ بنابر نظر دقیق، کمالات مربوط به وجود است و همه موجودات از آن به فراخور خود بهره دارند
تسبیح تکوینی و تشریعی موجودات
تمام موجودات عقل دارند و برای آنان نور است؛ عقل عمومی و البته ذومراتب است
چرا با حس، خیال و وهم نمی‌توان خدا را شناخت؟ خدای متعال اتم و اشرف از آن است که در کمند حس و خیال قرار گیرد
تنها راه شناخت خالق که عین وجود و در کمال اشتداد وجود است، به‌وسیله چیزی است که در کمال اشتداد نوری و معرفتی باشد
معنای مدبّر: 1ـ سوق دادن موجودات به غایت خود 2ـ اداره کردن موجودات
اولین مخلوق خدای متعال کیست؟ عقل و انسان کامل