جلسه دوازدهم ـ 17/ 9/ 94
معرفی و بررسی مقاتل:
1ـ اولین مقتلی که درباره نهضت امام حسین نوشته شده، مربوط به قرن دوم است که مقتل ابومخنف است (حدود سال 145ق)
مقتل الحسین ابومخنف، نزدیک‌ترین مقتل به نهضت عاشورا و معتبرترین مقتل است.
ابومخنف از شاگردان مورد توجه امام صادق صلوات الله و سلامه علیه است
نکته مهم درباره این مقتل آن است که اصل این کتاب مفقود است و هیچ نسخه‌ای از آن در دست نیست
تحلیل چگونگی تحریف در مقتل ابومخنف
2ـ نور العین فی مشهد الحسین، ابواسحاق اسفراینی، قرن 5
صحت انتساب این کتاب به ابواسحق مورد تردید است
از این پس تا قرن دهم مقتل قابل توجهی نداریم
3ـ روضۀ الشهدا، ملاحسین کاشفی هراتی، قرن دهم
اکثر تحریفات مربوط به این کتاب است
سبک نگارش روضه الشهدا، رمانتیک، داستان‌سرایی و استفاده از تخیلات است
تحریفات در اسرار الشهاده ملا آقا دربندی از سر گذشته
بیشترین آثار تحریف شده مربوط به دوره قاجار است
زبان حال از دوره قاجار رواج یافته است
راه حذف زبان حال، ارتقای فهم عوام و خواص شیعه است
4ـ المنتخب فی جمع المراثی و الخطب؛ طریحی، قرن 11
احادیث و نقل‌های آن بدون سند است
5ـ مُحرِقُ القلوب، ملا مهدی نراقی، از روضه الشهدا به گونه‌ای شورانگیز نقل کرده
6ـ اکسیر العبادات فی اسرار الشهادات؛ (معروف به اسرار الشهاده) فاضل دربندی، قرن 13؛ نقل‌های ضعیف زیاد دارد
نمونه‌ای از تحریفات در اسرار الشهادۀ: لشکر یزید یک میلیون و 600 هزار نفر بوده؛ روز عاشورا 72 ساعت بوده؛ دمای هوا در روز عاشورا 70 درجه بیشتر از معمول بوده.
یکی از منابع این کتاب، عبارت است از نسخه‌ی یک سید روضه‌خوان عرب که سر و ته ندارد
7ـ الدمعه الساکبه، بهبهانی، از شاگردان فاضل دربندی
8ـ ناسخ التواریخ، سپهر
9ـ عنوان الکلام، ملامحمدباقر فشارکی از فقهای بزرگ
10ـ تذکره الشهدا، ملا حبیب الله شریف کاشانی
11ـ معالی السبطین، محمدمهدی حایری مازندرانی؛ مطالب و منابع ضعیف و غیرضعیف دارد
منابع معتبر عاشورا
1ـ اخبار غیبی از زبان پیامبر و امیرالمؤمنین علیهم السلام
2ـ نامه‌ها، سخنان و خطبه‌های امام حسین صلوات الله و سلامه علیه
3ـ سخنان و رجزهای عاشورایی اصحاب امام حسین صلوات الله و سلامه علیه
4ـ خطبه‌ها و سخنان امام سجاد و حضرت زینب صلوات الله و سلامه علیهما در کوفه، شام و بین راه
فضیلت زیارت اربعین؛ ارتباطی به ورود اهل بیت به کربلا ندارد
5ـ روایات منقول از امامان معصوم درباره شهادت امام حسین صلوات الله و سلامه علیه
6ـ مطالب منقول از همراهان امام که به فیض شهادت نرسیدند
7ـ نقلها و گزارش‌هایی که مخالفان امام روایت کرده‌اند، پس از آنکه پشیمان شده و توبه کردند
8ـ مشاهدات و گزارش‌های افراد بی‌طرف؛ مانند عبیدالله بن حر جعفی