کتاب توحید ـ درس 38 ـ 11/ 10/ 95
شرح اصول کافی درس 156
توجه به مخلوقات خدای متعال عین توحید است
بَابُ النِّسْبَةِ
[حدیث 31] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: إِنَّ الْيَهُودَ سَأَلُوا رَسُولَ اللَّهِ صلی الله علیه و آله فَقَالُوا انْسُبْ لَنَا رَبَّكَ فَلَبِثَ ثَلَاثاً لَا يُجِيبُهُمْ ثُمَّ نَزَلَتْ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ إِلَى آخِرِهَا
[حدیث 32] عَنْ حَمَّادِ بْنِ عَمْرٍو النَّصِيبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: سَأَلْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَنْ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ فَقَالَ نِسْبَةُ اللَّهِ إِلَى خَلْقِهِ أَحَداً صَمَداً أَزَلِيّاً صَمَدِيّاً لَا ظِلَّ لَهُ يُمْسِكُهُ وَ هُوَ يُمْسِكُ الْأَشْيَاءَ بِأَظِلَّتِهَا عَارِفٌ بِالْمَجْهُولِ مَعْرُوفٌ عِنْدَ كُلِّ جَاهِلٍ فَرْدَانِيّاً لَا خَلْقُهُ فِيهِ وَ لَا هُوَ فِي خَلْقِهِ غَيْرُ مَحْسُوسٍ وَ لَا مَجْسُوسٍ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ عَلَا فَقَرُبَ وَ دَنَا فَبَعُدَ وَ عُصِيَ فَغَفَرَ وَ أُطِيعَ فَشَكَرَ لَا تَحْوِيهِ أَرْضُهُ وَ لَا تُقِلُّهُ سَمَاوَاتُهُ حَامِلُ الْأَشْيَاءِ بِقُدْرَتِهِ دَيْمُومِيٌّ أَزَلِيٌّ لَا يَنْسَى وَ لَا يَلْهُو وَ لَا يَغْلَطُ وَ لَا يَلْعَبُ وَ لَا لِإِرَادَتِهِ فَصْلٌ وَ فَصْلُهُ جَزَاءٌ وَ أَمْرُهُ وَاقِعٌ لَمْ يَلِدْ فَيُورَثَ وَ لَمْ يُولَدْ فَيُشَارَكَ وَ لَمْ يَكُنْ لَهُ كُفُواً أَحَدٌ.
معانی احدیت و تفاوت آن با واحدیت: 1ـ در ذات خدای متعال ترکیب وجود ندارد 2ـ سلب مطلق اجزا 3ـ نادیده گرفتن هرگونه وصفی، فعلی و اثری در مرتبه ذات خدای متعال 4ـ لحاظ خدای متعال به‌گونه‌ای که هرگونه کثرتی نفی شود
درک منظور قطعی گفتارهای خدای متعال و انبیا و اولیا برای ما امکان‌پذیر نیست؛ تنها جایی که امکان‌پذیر است در اعمال عبادی یا اجتماعی است که نمونه و اسوه‌ای ارایه شده باشد
سختی و راحتی درس خارج
سؤال از تقدم عقل و وحی بر دیگری نادرست است، چون ما هیچ‌گاه علم و عقل را در مقابل وحی نمی‌دانیم
معنای اقامه نماز و مراتب آن
ویژگی‌های احد: 1ـ فرد است و شریک ندارد 2ـ مکان و زمان ندارد
معنای صمد: 1ـ بزرگ و سروری که همه او را قصد می‌کنند و به سوی او می‌روند 2ـ هرکسی هرچه که می‌خواهد از او می‌خواهد
مطلوب حقیقی تمام موجودات عالم هستی از اسفل سافلین تا اعلی علیین و از موجودات طبیعی، مثالی و عقلی تا اسماء و صفات، خدای متعال است؛ ممکن است بدانند و ممکن است ندانند
تفاوت درجات و مراتب امام زاده‌ها
هیچ موجودی مستقلاً نمی‌تواند کاری برای کسی انجام دهد و تمام کارها را خدای متعال انجام می‌دهد ولی در عین حال توجه به افعال و مخلوقات خدای متعال عین توحید است؛ نه فقط خلاف توحید نیست، بلکه شرط توحید است
اشاره‌ای به حدیث سلسه الذهب و شروط توحید؛ شروط توحید، دارای مراتب است
نادیده گرفتن افعال خدای متعال در مسیر رسیدن به توحید، خلاف ادب است
انسان کامل عکس یار را غیر از یار و نعمت خدا را غیر از خدا نمی‌داند
شاهد روایی: عن ابن عباس انه لما نزلت هذه الآية قالوا: ما الصّمد؟ قال النبي صلّى اللّه عليه و آله: هو السيّد الذي يصمد إليه في الحوائج