کتاب توحید ـ درس 48 ـ 24/ 10/ 95

شرح اصول کافی درس 166

   

پیامبر چون خاص است، در مراتب مختلف حکم خاص دارد

علت این‌که عموم مردم توانایی مشاهده خدای متعال (نه حسی، نه نفسی و نه قلبی) را ندارند، این‌است که نفس آن‌ها تعلق فراگیری به بدن دارد؛ به همین خاطر ادارک آن‌ها مادی و طبیعی است؛ بر این اساس چون ابزار دیدن و فهم عموم مردم حواس و مادیات است و خدای متعال مبرای از مادیات، طبعاً رؤیتی نسبت به خدای متعال ندارند

دیدگاه متکلمین درباره تجرد و فوق تجرد خدای متعال و موجودات

عموم مردم خدای متعال را نه با حس درک می‌کنند و نه با عقل؛ اما پیامبر صلی الله علیه و آله هم عقل او خارج از زمان، مکان و طبیعت است و هم قلب او

قدر و اندازه محبوبیت پیامبر نزد خدای متعال؛ پیامبر محبوب مطلق خدای متعال است

فوق پیامبر صلی الله علیه و آله در عالم امکان، ممکن نیست

کسی که در حضور خدای متعال بی‌گناه هم شرمنده است ...؛ اشاره‌ای به ادب پیامبر در محضر خدای متعال

[حدیث 46] عَنْ صَفْوَانَ بْنِ يَحْيَى قَالَ: سَأَلَنِي‏ أَبُو قُرَّةَ الْمُحَدِّثُ أَنْ أُدْخِلَهُ عَلَى أَبِي الْحَسَنِ الرِّضَا علیه السلام فَاسْتَأْذَنْتُهُ فِي ذَلِكَ فَأَذِنَ لِي فَدَخَلَ عَلَيْهِ فَسَأَلَهُ عَنِ الْحَلَالَ وَ الْحَرَامِ وَ الْأَحْكَامِ حَتَّى بَلَغَ سُؤَالُهُ إِلَى التَّوْحِيدِ فَقَالَ أَبُو قُرَّةَ إِنَّا رُوِّينَا أَنَّ اللَّهَ قَسَمَ الرُّؤْيَةَ وَ الْكَلَامَ بَيْنَ نَبِيَّيْنِ فَقَسَمَ الْكَلَامَ لِمُوسَى وَ لِمُحَمَّدٍ الرُّؤْيَةَ

فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ علیه السلام فَمَنِ الْمُبَلِّغُ عَنِ اللَّهِ إِلَى الثَّقَلَيْنِ مِنَ الْجِنِّ وَ الْإِنْسِ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً وَ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‏ءٌ أَ لَيْسَ مُحَمَّدٌ قَالَ بَلَى

قَالَ كَيْفَ يَجِي‏ءُ رَجُلٌ إِلَى الْخَلْقِ جَمِيعاً فَيُخْبِرُهُمْ أَنَّهُ جَاءَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ وَ أَنَّهُ يَدْعُوهُمْ إِلَى اللَّهِ بِأَمْرِ اللَّهِ فَيَقُولُ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً وَ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‏ءٌ ثُمَّ يَقُولُ أَنَا رَأَيْتُهُ بِعَيْنِي وَ أَحَطْتُ بِهِ عِلْماً وَ هُوَ عَلَى صُورَةِ الْبَشَرِ أَ مَا تَسْتَحُونَ مَا قَدَرَتِ الزَّنَادِقَةُ أَنْ تَرْمِيَهُ بِهَذَا أَنْ يَكُونَ يَأْتِي مِنْ عِنْدِ اللَّهِ بِشَيْ‏ءٍ ثُمَّ يَأْتِي بِخِلَافِهِ مِنْ وَجْهٍ آخَرَ

قَالَ أَبُو قُرَّةَ فَإِنَّهُ يَقُولُ وَ لَقَدْ رَآهُ نَزْلَةً أُخْرى

‏فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ علیه السلام إِنَّ بَعْدَ هَذِهِ الْآيَةِ مَا يَدُلُّ عَلَى مَا رَأَى حَيْثُ قَالَ ما كَذَبَ الْفُؤادُ ما رَأى‏ يَقُولُ مَا كَذَبَ فُؤَادُ مُحَمَّدٍ مَا رَأَتْ عَيْنَاهُ ثُمَّ أَخْبَرَ بِمَا رَأَى فَقَالَ لَقَدْ رَأى‏ مِنْ آياتِ رَبِّهِ الْكُبْرى‏ فَآيَاتُ اللَّهِ غَيْرُ اللَّهِ وَ قَدْ قَالَ اللَّهُ وَ لا يُحِيطُونَ بِهِ عِلْماً فَإِذَا رَأَتْهُ الْأَبْصَارُ فَقَدْ أَحَاطَتْ بِهِ الْعِلْمَ وَ وَقَعَتِ الْمَعْرِفَةُ

فَقَالَ أَبُو قُرَّةَ فَتُكَذِّبُ بِالرِّوَايَاتِ

فَقَالَ أَبُو الْحَسَنِ علیه السلام إِذَا كَانَتِ الرِّوَايَاتُ مُخَالِفَةً لِلْقُرْآنِ كَذَّبْتُهَا وَ مَا أَجْمَعَ الْمُسْلِمُونَ عَلَيْهِ أَنَّهُ لَا يُحَاطُ بِهِ عِلْماً وَ لا تُدْرِكُهُ الْأَبْصارُ وَ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْ‏ءٌ.

آیا می‌شود مراتب چشم (چشم سر، چشم باطن و چشم باطنِ باطن) در وجود واحد و از حیثیت واحد ظهور پیدا کنند؟ بله

اشاره‌ای به قدرت جابجایی در قلعه خیبر توسط امیر المؤمنین علیه السلام؛ ظهور قوت قلبی و نفسی در بدن

اگر قوت بینایی نفسانی و قلبی و فراتر از آن  با قوت بینایی بدنی و بصری وحدت و از حیثیت واحد ظهور پیدا کردند، قطعاً و یقیناً تمام آنچه که به‌وسیله چشم سر می‌توان دید، به‌وسیله چشم‌های دیگر می‌توان دید و تمام آنچه که به‌وسیله چشم سر، باطن، قلب، روح و مانند آن‌ها می‌توان دید، به‌وسیله چشم سر می‌توان دید؛ به‌خاطر این‌که یک حقیقت واحدند و تعدد آن‌ها تحلیلی است

در این‌که مخالفت با قرآن سبب ضعف روایات می‌شود تردیدی نیست؛  اما هرگاه آیات نص باشند و روایات با آن مخالف باشند، روایات کنار می‌روند؛ اما اگر آیات و روایات هر دو ظاهر باشند، در این‌جا قاعده برای جمع بین آیات و روایات امر دیگری خواهد شد

 

  صوت (دریافت)

 

فیلم قسمت اول (دریافت)

 

فیلم قسمت دوم (دریافت)

 

فیلم قسمت سوم (دریافت)