از كوي نيكنامان ما را گذر ندادند
گر تو نميپسندي تغيير ده قضا را
كوي نيكنامان
(جلد اول)
حجت الاسلام و المسلمين
دكتر حسيني شاهرودي
بهار 1382
و مَنْ يَخرُج من بَيتِه مُهاجراً إلى اللّه و رسولِه ثُمّ يُدرِكْهُ الموتُ فقد وَقعَ أجرُه على اللّه و كانَ اللّه غَفوراً رحيماً
حسینی شاهرودی، سیدمرتضی، 1339
کوی نیکنامان/ حسینی شاهرودی. – مشهد: آفتاب دانش، 1381-.
393 ص
5ج.
ISBN 964-94011-6-1 (دوره) - ISBN 964-94011-8-1: (ج.1): 16000 ریال
فهرستنویسی بر اساس اطلاعات فیپا.
کتابنامه:
1. اخلاق اسلامی. 2. عرفان اسلامی. الف. عنوان.
9ک5ح/284BP 61/297
کتابخانه ملی ایران 2231-82م
-
كوي نيكنامان(جلد اول)
نویسنده: حجت الاسلام و المسلمين دكتر سيد مرتضي حسيني شاهرودي
ویراستار و صفحهآرا: جواد تجری
طراحی جلد: گرافیک هاتف (مهندس سیدهاتف رضازاده)
حروفنگار: زهرا حسینی
ناشر: آفتاب دانش
نوبت چاپ: اول ـ بهار 1382
شمارگان: 2000 نسخه
همه حقوق براي ناشر محفوظ است
شابک: 0-8-94011-964 (جلد 1)
شابک: 1-6-94011-964 (دوره پنج جلدی)
فهرست
فهرست
ديباچه
پيشگفتار
بزرگترين كمال انسان
هدف پيامبران
اقسام علم و معرفت
علوم رسمي و حقيقي
ويژگيهاي علوم رسمي
1ـ فخر فروشي
2ـ شهرت طلبي
3ـ غرور
4ـ دوگانگي شخصيت
5ـ فقدان معرفت حق
ويژگيهاي علوم حقيقي
1ـ رهايي از طبيعت
2ـ پرهيز از بيهودهگويي
3ـ فروتني و خدمتگزاري به خلق
4ـ هيچ انگاشتن خود
5ـ محرم اسرار حق
دوستي با عالِم
ديدة حقنگر اهل معرفت
نايافتن مرادها
اسرار معارف الهي
عالم دنياطلب
ابزار فراگيري علوم حقيقي
آثار علم
اسرار و تفاوت استعدادها
نمونههايي از اسرار معارف
راههاي سلوك
راه اهل رياضت
راه اهل عبادت
راه اهل محبّت
راه محبوب
راه محبّ (راه سلوك)
مراحل راه سلوك
منزل نخست: بيداري
عوامل بيداري
عوامل بيداري اختياري
1ـ توجه به نعمتهاي الهي
2ـ منّت دانستن نعمت
تفاوت دو خطاب
3ـ ناتواني از سپاس نعمت
راههاي شناخت نعمتهاي الهي
زمان انديشه
تشبّه به اولياء
4ـ جبران كاستيها
عوامل مؤثر در جبران كاستيها
أـ شناختن عظمت خدا
بـ شناختن خود و آلودگيهاي آن
جـ يقين به وعدهها
عوامل ديگر
دعاي اولياء
پرهيز از نااميدي
سرزنش از روي محبت
حكايت
منزل دوم: توبه
توبه چيست؟
اهمّيت توبه
عموميّت توبه
محبّت رمزآلود
زمان توبه
گناه چيست؟
شرايط توبه
پشيماني
اظهار پشيماني
جبران كاستيها
حقيقت توبه
1ـ زشتي خويش را بزرگ دانستن
2ـ توبه خويش را ناتمام دانستن
3ـ بر گناه ديگران عذر نه
باطن توبه
مراتب توبه
توبة عوام
توبة متوسّطان
منزل سوم: تفكر
تمثيلي ذوقي
تفكّر و خردپيشگي
تفكر چيست؟
شرح حديث شريف
عقل چيست؟
دنيا چيست؟
تبيين عقل
موضوعات انديشه
منزل چهارم: سكوت
سكوت و خردمندي
سكوت و فهم
سكوت و معرفت
سكوت و نجات
سكوت و شيطان
سكوت و سنجيدهگويي
منزل پنجم: پرهيز از آزردن دل
مهرورزي
اركان مهرورزي
دلآزاري و سلوك
جبران دلآزاري
آزردن ناتوان
نفرين ستمديده
آزردن حيوانات
همراهي با ستمگران
منزل ششم: دوستي
دوستي و عقل
اقسام دوستان
نقش دوستان
همنشيني با زنان يا مردان
شباهت، عامل دوستي
ديگر آثار دوستان
نشان دوستان صالح
آزمون دوستي
معيار دوستي
دوستي قرآني
از دست دادن دوست
دوستان پيامبر
اشتياق خدا به بندگان
بندگان ويژه خدا يا دوستان او
اولين گروه از دوستان خدا
برخي از عوامل دوستي با خدا
دومين گروه از دوستان خدا
سومين گروه از دوستان خدا
نشانههاي دوستان خدا
رجبيّون
شراب دوستان
مدّعيان دوستي
منزل هفتم: خوراك
اهمّيت توجه به خوردن
برخي از آدابِ خوردن
آثار گرسنگي
پرهيز از حرامخوري
تأثير حرامخوري در عبادت و دعا
منزل هشتم: رياضت
اثر رياضت
رياضتهاي سلوك الي الله
1ـ كمخوري و قناعت پيشگي و سختكوشي
2ـ ترك شهوات و اشتغال دل به لذّتها و خوشيهاي دنيا
رياضت عاقلانه يا عاشقانه
پانزده ادب رياضت
فهرستها
فهرست آيات
فهرست روايات
فهرست اشعار
فهرست منابع
ديباچه
«اگر كار بر مرادِ من بودي و قلم بر مراد خود بر كاغذ نهادمي، جز تعزيتنامهها ننوشتمي، اما تو صاحب مصيبت نيستي و مرا از آن غيرت آيد كه هركسي در احوال مصيبتزدگان نگاه كند از راه تماشا، مصيبتزدهاي بايستي تا اندوه خود با او بگفتمي»؛[1] ولي چه كنم كه خواست دوستان، جز اين است و هميشه آنچه آنان خواستهاند، ميشود نه آنچه من خواستهام، كه جز نام چيزي نمانده است تا خواستهاي داشته باشد، تا چه رسد به اينكه خواستهام را بر كسي تحميل كنم. اين نوشته نيز اجابت يكي از دوستان است. باشد كه دلي را بجنباند، كه ما را ز دو عالم بس است.
اين مجموعه كه اولين بخش آن اينك روبروي شماست، شرحي بر آداب سلوك و منازل سفر الي الله است كه بر اساس آيات قرآن و اخبار پيامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) و خاندان پاك وي (علیهم السلام)نگاشته شده است.
نخست نكاتي دربارة علم و اقسام آن و برخي از آداب فراگيري علوم حقيقي يادآوري شده است، آنگاه به چند منزل از منازل سلوك پرداخته و آيات و رواياتي را بازگو كردهايم. در مجلّدات بعدي، دنبالة منازل سلوك و نيز مهمترين ابزار وصول تقديم خواهد شد.
از خداوند منان، آمرزش و پاكي از غير او را خواستارم.
[1]ـ عين القضاة همداني، شكوي الغريب، ص75