جلسه هفتاد و شش ـ 22/ 2/ 95
اعتقاد بدون معرفت امکان‌پذیر نیست
[حدیث 95] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام، قَالَ: «قَامَ عِيسَى بْنُ مَرْيَمَ عليه السلام خَطِيباً فِي بَنِي إِسْرَائِيلَ، فَقَالَ: يَا بَنِي إِسْرَائِيلَ، لَاتُحَدِّتُوا الْجُهَّالَ بِالْحِكْمَةِ؛ فَتَظْلِمُوهَا، وَ لَا تَمْنَعُوهَا أَهْلَهَا؛ فَتَظْلِمُوهُم
عالم اگر از اعتدال خارج شود، ظلم کرده است
شاهد روایی:
1ـ قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: نحن معاشر الأنبياء امرنا ان ننزل الناس منازلهم، فنكلم الناس على قدر عقولهم، و ليبث إليه الحكمة و الحقيقة اذا علم انه يستقل بفهمه
2ـ و قد روى عنه صلى اللّه عليه و آله انه قال: ما احد يحدث قوما بحديث لا يبلغه عقولهم الا كان فتنة على بعضهم
آثار سوء مطرح کردن معارف فراتر از حد فهم مخاطب
1ـ اگر خلق معارف را نفهمند، آن را انکار می‌کنند و انکار حقایق معارف الهی در حکم کفر به خدای متعال است
2ـ قرار گرفتن و انتقال معارف در اختیار نااهل
3ـ جلب توجه دشمنان معارف الهی و ایجاد زحمت برای خود
3ـ قال على عليه السلام و اومى بيده الى صدره الشريف: ان هاهنا لعلوما جمة لو وجدت لها حملة، و صدق سلام اللّه عليه فان قلوب الابرار قبور الاسرار
4ـ عن رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله: لا تعلقوا الجواهر فى اعناق الخنازير، فان الحكمة خير من الجوهر الثمين و من كرهها فهو شر من الخنزير فيكون اعطاؤها اياه ظلما فى حقها لانه وضع لها فى غير موضعها.
معارف الهی، از اسرار الهی است و افشای آن کشف سر است؛ محل این اسرار، قلوب انسان‌های پاک است
5ـ عن عبد اللّه بن سلمان قال: سمعت أبا جعفر عليه السلام و عنده رجل من اهل البصرة يقال له عثمان الاعمى و هو يقول: ان الحسن البصرى يزعم ان الذين يكتمون العلم يؤذى ريح بطونهم اهل النار، فقال ابو جعفر عليه السلام: فهلك مؤمن آل فرعون، و ما زال العلم مكتوما منذ بعث اللّه نوحا عليه السلام، فليذهب الحسن يمينا و شمالا، فو اللّه لا يوجد العلم إلا هاهنا.
تفاوت فرهنگ‌ها در نامگذاری و عناوین افراد
بَابُ النَّهْيِ عَنِ الْقَوْلِ بِغَيْرِ عِلْم
[حدیث 96] عَنْ مُفَضَّلِ بْنِ يَزِيدَ قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام: «أَنْهَاكَ عَنْ خَصْلَتَيْنِ، فِيهِمَا هُلْكُ الرِّجَالِ: أَنْهَاكَ أَنْ تَدِينَ اللَّهَ بِالْبَاطِلِ، وَ تُفْتِيَ النَّاسَ بِمَا لَاتَعْلَمُ»
در حوزه اعتقادات، بدترین شکل مقلد بودن است؛ برخلاف فروع دین
اعتقاد بدون معرفت امکان‌پذیر نیست
تفاوت فتوا دادن و نقل فتوا
دلیل نامگذاری فرزندان یا یاران اهل بیت به برخی از اسامی ظاهراً نامناسب
[حدیث 97] عَنْ عَبْدِ الرَّحْمنِ بْنِ الْحَجَّاجِ، قَالَ: قَالَ لِي أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام: «إِيَّاكَ وَ خَصْلَتَيْنِ؛ فَفِيهِمَا هَلَكَ مَنْ هَلَكَ: إِيَّاكَ أَنْ تُفْتِيَ النَّاسَ بِرَأْيِكَ، أَوْ تَدِينَ بِمَا لَاتَعْلَمُ
[حدیث 98] عَنْ أَبِي عُبَيْدَةَ الْحَذَّاءِ: عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام، قَالَ: «مَنْ أَفْتَى النَّاسَ بِغَيْرِ عِلْمٍ وَ لَا هُدًى لَعَنَتْهُ مَلَائِكَةُ الرَّحْمَةِ وَ مَلَائِكَةُ الْعَذَابِ، وَ لَحِقَهُ وِزْرُ مَنْ عَمِلَ بِفُتْيَاهُ»
اقسام هدایت: 1ـ ارائة طریق 2ـ رساندن به مقصد
گونه‌های لعنت فرستادن ملائک: 1ـ نفرین کردن (که به شرط وجود قابلیت مستجاب می‌شود) 2ـ از رحمت دور می‌کنند
«به گردن من»! اعتباری و حقیقی
فتوای بدون علم به‌خاطر حب دنیاست و حب دنیا ریشه همه گناهان است و در نتیجه لعنت ملائک را به دنبال دارد
اقسام ملائک: ملائک مهیمه، ملائک جبروتی (عقول)، ملائک ملکوتی (ارواح)، ملائک مدبر طبیعت، ملائک مدبر و حاکم بر نفوس، ملائک رحمت در آخرت، ملائک عذاب