فصل دوم، بخش دوم: انسان پيش از طبيعت - 2ـ2ـ7ـ علم انسان در عوالم فراتر از طبيعت

2ـ2ـ7ـ علم انسان در عوالم فراتر از طبيعت

از آن‌جا‌كه علم حصولي امري تدريجي و زماني است، تا مفهوم يا مفاهيمي در ذهن حاضر نشود و از آن عبور نكند، نوبت به مفاهيم و صورت‌هاي ذهني ديگر نمي‌رسد. به‌طور مثال، نخست صغري بايد در ذهن حاضر شود، آن‌گاه كبري در آن نقش ببندد تا علم به نتيجه حاصل شود، امّا در عالم بالاتر از طبيعت، علم حصولي وجود ندارد، زيرا «همه‌چيزها در آن بالا ابدي هستند نه وابسته به زمان» (1،4،4). علاوه‌ بر اين، علم حصولي به چيزهايي تعلّق مي‌گيرد كه غايب باشند و در منظر عالم حضور نداشته باشند تا از راه حضور مفاهيم و صور آن‌ها، معلوم واقع شوند، در حالي كه «در آن بالا هر چيزي حاضر است و در آن‌جا مرور كردن و انديشيدن بر مبناي صغري و كبري و پرداختن به چيزها يكي پس از ديگري وجود ندارد ... هيچ چيز مانع از آن نيست كه همه اشياء را در آن بالا از طريق شهودي جامع دريابد» (1،4،4). مگر آن‌كه تفسير ديگري از علم ارائه گردد.