(111) صبر همهجانبه، زمینه وصول به عبودیت
درس 111- 24/ 8/ 1386 ـ (5 ذی القعده 1428)
صبر همهجانبه، زمینه وصول به عبودیت
وَ صَبْراً فِي شِدَّةٍ
عوامل صبر برای خدا (ادامه):
1ـ پارسا توحید فاعلی را ادراک میکند. (در جلسه قبل توضیح داده شد)
2ـ پارسا یا میداند یا مییابد که بهوسیله صبر خویش قدم به قدم مسیر کمال را طی میکند.
جمع صبر و رضا ممکن است در همگان رخ ندهد یا برای همگان مشهود نباشد.
مشاهده آیات الهی در طبيعت (یعنی ظهور ملكوت در طبیعت) برای اهلِ صبرِ پیوسته امکانپذیر است
صبر سبب رفع نقص است يا جلب كمال؟
اشارهاي به مقام ابوذر و صبر او
لذتِ صبر
همین عبادات معمول و متعارف باعث ارتقاء و رشد است، ولی محجوب و مستور است
اغلب مردم به گمان خود وقتی صبر میکنند که با سختیها و ناخوشیها روبرو هستند، اما آیا خوشيها و راحتیها صبر نمیخواهد؟ پاسخ مثبت است
همچنان که باید مراقب باشیم در سختیها و رنجشها از حد اعتدال خارج نشویم و تحمل کنیم تا ارتقاء پیدا کنیم، در خوشیها و لذائذ هم همینطور است. خارج شدن از حد اعتدال در خوشیها راحتتر اتفاق میافتد.
درصد قابل توجهی از مردم خودشان خود را چشم میزنند
اشاره: كاسب حبيب خداست
آدمیان زشتیها را به دیگران ولی خوبیها را به خود نسبت میدهند؛ این نشاندهنده این است که صبر ندارند
کسانی که تكخوري میکنند، صبر بر نعمت ندارند و خود را محور نعمتهای الهی قرار میدهند
اشارهاي به معناي تعزيت و تسليت گفتن: کاری کنیم که مصیبتزده از مصیبت خود غافل شود
کسی که صبر میکند، آن به آن ارتقا مییابد و آنچه به دست میآورد، امر فراطبيعي است
بهترین موارد صبر آن است که در سختیها و مشکلات اجتماعی (نه فردی) و خدمت به خلق و رفع مشکلات بندگان خدا صبر کند
3ـ عامل ديگر صبر این است که: در صبر عبوديت نهفته است؛ بلكه صبر، خودْ عبوديت است، نه عبادت
عبوديت یعنی تجسم عبادت؛ اینکه کسی تندیس عبادت شود، بهگونهای که به هر وجهی از وجوه این شخص که بنگریم، بندگی خدا در آن دیده شود
انجام عبادت با دقت و استقامت در عبادت، سبب استقرار عبوديت میشود
وصول به عبودیت جز از طریق صبر همهجانبه، یعنی صبر بر خوشیها و ناخوشیها و صبر بر ظاهر و باطن امکانپذیر است
کسی که میخواهد رشد کند، به عبودیت برسد و ملكوت خود را در این جهان ببیند، وظایف خود را قربة الي الله انجام بدهد؛ یعنی خدایا چون این کار مورد رضای توست، انجام میدهم. البته این برای همگان میسر نیست
ضرورت ورود بانوان در فعالیتهای اجتماعی
ضرورت پيشرفت نسلهاي جديد نسبت به سالهاي گذشته
شاهد روايي: امام کاظم علیه السلام: يَا هِشَامُ الصَّبْرُ عَلَى الْوَحْدَةِ عَلامَةُ قُوَّةِ الْعَقْلِ فَمَنْ عَقَلَ عَنِ اللَّهِ اعْتَزَلَ أَهْلَ الدُّنْيَا وَ الرَّاغِبِينَ فِيهَا وَ رَغِبَ فِيمَا عِنْدَ اللَّهِ وَ كَانَ اللَّهُ أُنْسَهُ فِي الْوَحْشَةِ وَ صَاحِبَهُ فِي الْوَحْدَةِ وَ غِنَاهُ فِي الْعَيْلَةِ وَ مُعِزَّهُ مِنْ غَيْرِ عَشِيرَة.[1]
روایات درباره تعقل و اندیشمندی در روایات امام كاظم صلوات الله و سلامه علیه بسیار وجود دارد؛ گویی آن حضرت مظهر تعقل در روايات هستند
صبر و عقل متلازمند و از هم جدا نمیشوند؛ نه میشود آدم صبور عاقل نباشد و نه میشود آدم عاقل صبور نباشد
صبر بر تنهایی مراتب مختلفی دارد
اگر کسی اهل تفکر باشد و عقل او قوی باشد، بهراحتی افکار و عقاید خود را تغییر نمیدهد
از برکات جهاد و مقاومت همگان بهرهمند خواهند شد؛ چه آنها که جهاد کردند و چه آنها که نکردند
ویژگی اهل دنیا: کسانی که سنخیت و تناسب با دنیا و پستی دارند
اولین مرتبه صبر در فکر و اندیشه رخ میدهد، سپس در خلق و عمل
شاهد روايي: عَنْ دَاوُدَ بْنِ سِرْحَانَ قَالَ رَأَيْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه الصلات و السلام يَكِيلُ تَمْراً بِيَدِهِ فَقُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاكَ لَوْ أَمَرْتَ بَعْضَ وُلْدِكَ أَوْ بَعْضَ مَوَالِيكَ فَيَكْفِيَكَ فَقَالَ يَا دَاوُدُ إِنَّهُ لا يُصْلِحُ الْمَرْءَ الْمُسْلِمَ إِلا ثَلاثَةٌ التَّفَقُّهُ فِي الدِّينِ وَ الصَّبْرُ عَلَى النَّائِبَةِ وَ حُسْنُ التَّقْدِيرِ فِي الْمَعِيشَة[2]
اشارهاي به معناي تقدير معيشت
در این عصر و زمان، پس انداز و سرمایهگذاری کردن ارزش اجتماعی است
نباید اعتراض و شكوه و ناتوانی خویش را در حضور خلق عیان کرد ولی در حضور خدا باید عیان کرد
[1]ـ الكافي ج1 17 كتاب العقل و الجهل ..... ص : 10
[2]ـ الكافي، ج5، ص87 باب إصلاح المال و تقدير المعيشة ...