(25) دیدگاه اصولیون در تعارض بین عقل و نقل

حسینی شاهرودی، سيد مرتضي حسینی شاهرودی، طهور، دین و عقلانیت، Hosseini Shahroodi،Morteza Hosseini Shahrudi, Shahroodi, religion and rationality

 14 /10 /93

نمونه‌هایی از دیدگاه‌های علما در تأیید نظریه چهارم (ادامه)

3ـ شهید ثانی: قال بعض العلما ان الادلۀ العقلیه فی الاحکام افارعیۀ الشرعیه قلیلۀ جدا منحصرۀ فی البرائۀ و الاستصحاب و القیاس

در کتاب الغصب: و تحریمه عقلی و اجماعی و سنی

بررسی نظر ابوصلاح حلبی از فقهای شیعه: وجوب امر به معروف و نهی از منکر؛ عقلی نیست، نقلی است. و طریق وجوب هذه الصفۀ السمع و هو الاجماع دون العقل اذ لو کان العقل طریقاً لوجوبه لاشترک فیه القدیم و المحدث

5ـ شیخ طوسی: حکم عقل به وجوب امر به معروف و نهی از منکر: و یقوی فی نفسی انما یجبان عقلاً لما فیه من اللطف و اما ما یقبح من البیاعات ... و اما ما لم یکن کذلک فهو مما یعلم بالعقل و بالعادۀ

معنی لطف: آنچه بدون الزام و اجبار انسان‌ها، زمینه رسیدن به سعادت را برای انسان فراهم سازد؛ مانند وجود نبی و امام.

اشاره‌ای به سیره سیاسی و اجتماعی امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه

قصد انبیا و اولیا از حکومت‌داری چه بود؟ الگوسازی و نه سلطنت و فرمانروایی

کار انبیا اصالتاً هدایت خلق است

اشاره‌ای به سخن حضرت امام قدس سره: معیار وضع فعلی افراد است

به نظر شیخ الطائفه، عقل و علم عرفی حجیت دارد.

عقل حجیت دارد نه فقط در ضرورت‌ها؛ هر جایی که عقل بتواند حکم شرعی و ملاک و شرایط آن را بتواند بفهمد، حجت است و منظور از عقل هم تنها عقل استدلالی یا عقل عرف خاص نیست

احکام شرعی در رساله مادر بزرگ‌ها!

6ـ دیدگاه اصولیون در صورت تعارض بین عقل و نقل: بدون استثنا گفتند تقدم با عقل است؛ یا باید نقل را تأویل کرد، و یا اگر نشد عقل مقدم است

مرحوم جزائری: قالوا انه اذا تعارض الدلیل العقلی و النقلی طرحنا النقلی او تأوّلناه بما یرجع الی العقل و من هنا تَراهم فی مسایل الاصول یذهبون الی اشیاء کثیرۀ قد قامت الدلایل النقلیۀ علی خلافها لوجود ما تخیّلوا انه دلیل عقلی کقولهم بنفی الاحباط فی العمل تأویلاً علی ما ذکروه فی محله من مقدمات لاتفید الظن فضلاً عن العلم و فی کتبهم الاستدلالیه فی الفروع الفقهیه اول ما یبدؤون  فی الاستدلال بالدلیل العقلی ثم ینقلون الدلیل السمعی مؤیداً له و من ثَمَّ قدّم اکثرهم العمل بالبرائۀ الاصلیۀ و الاستصحاب و نحوهما من الادلۀ العقلیه علی الاخبار الضعیفۀ باصطلاحهم بل موثقۀ

معنای تکفیر و احباط

اهمیت احترام به پدر و مادر

خوی استکباری باعث حبط عمل می‌شود

رابطه عقل و نقل از دیدگاه معاصران

1ـ علامه طباطبایی (قدس سره):

یادی از مرحوم علامه طباطبایی

درس اخلاق اوجب واجبات است

کار علامه طباطبایی و آیت الله جوادی آملی در تفسیر بی‌مانند است

عقل هویت آدمی را تشکیل می‌دهد

راه صحیح تفکر و ادراک عقلی مورد قبول اسلام، عبارت است از استدلال و برهان

گذری به شرایط اجتهاد

در حوزه ایمان شخصی تقلید جایز نیست

 

صوت

 

فیلم (قسمت اول)

 

فیلم (قسمت دوم)

 

فیلم (قسمت سوم)

 

فیلم (قسمت چهارم)

 

فیلم (قسمت پنجم)

 

فیلم (قسمت ششم)

 

فیلم (قسمت هفتم)