جلسه صد و هفت ـ 6/ 4/ 95

شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷  

قیود آزادی و حدود آموزه‌های قرآنی

[حدیث 180] عَنْ عُمَرَ بْنِ قَيْسٍ عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ عليه السلام، قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «إِنَّ الله تَبَارَكَ وَ تَعَالى لَمْ يَدَعْ شَيْئاً تَحْتَاجُ إِلَيْهِ الامَّةُ إِلا أَنْزَلَهُ فِي كِتَابِهِ، وَ بَيَّنَهُ لِرَسُولِهِ صلى الله عليه و آله، وَ جَعَلَ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ حَدّاً، وَ جَعَلَ عَلَيْهِ دَلِيلا يَدُلُّ عَلَيْهِ، وَ جَعَلَ عَلى‏ مَنْ تَعَدّى‏ ذلِكَ الحَدَّ حَدّاً»

این حدیث نسبت به حدیث قبلی در حکم وارد است

نیازهای امت از حیث امت بودن در قرآن آمده است؛ به تعبیر دیگر، نیازهای مسلمانان دو دسته است: نیازهای امت بودن از حیث مسلمانی و نیازهای انسانی؛ این حدیث شریف ناظر به نیازهای هدایت امت است

ضرورت وجود و شرایط رهبر و امیر حتی در کوچک‌ترین جمع‌ها

قواعد و قیود آزادی: 1ـ باعث سلب آزادی دیگران نباشد 2ـ خلاف آزادی نباشد

همه چیز حتی آموزه‌های قرآنی حد و اندازه دارد و ثانیاً این حدود قابل فهم است

تمرد و عصیان، عبارت است از گذر کردن از حدود و مرزها

[حدیث 181] عَنْ سُلَيْمَانَ بْنِ هَارُونَ، قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ الله عليه السلام يَقُولُ: «مَا خَلَقَ الله حَلالا وَ لا حَرَاماً إِلا وَ لَهُ حَدٌّ كَحَدِّ الدَّارِ، فَمَا كَانَ مِنَ الطَّرِيقِ، فَهُوَ مِنَ الطَّرِيقِ، وَ مَا كَانَ مِنَ الدَّارِ، فَهُوَ مِنَ الدَّارِ حَتّى‏ أَرْشِ الخَدْشِ فَمَا سِوَاهُ، وَ الجَلدَةِ وَ نِصْفِ الجَلدَةِ»

آموزه‌های دینی حدودی دارند که رعایت آن در دینی بودن آن ضروری است؛ شناسایی این حدود با فهم روشمند امکان‌پذیر است

[حدیث 182] عَنْ يُونُسَ، عَنْ حَمَّادٍ: عَنْ أَبِي عَبْدِ الله عليه السلام، قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقُولُ: «مَا مِنْ شَيْ‏ءٍ إِلا وَ فِيهِ كِتَابٌ أَوْ سُنَّةٌ»

[حدیث 183] قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام: «إِذَا حَدَّثْتُكُمْ بِشَيْ‏ءٍ، فَاسْأَلُونِي مِنْ كِتَابِ الله». ثُمَّ قَالَ فِي بَعْضِ حَدِيثِهِ: «إِنَّ رَسُولَ الله صلى الله عليه و آله نَهى‏ عَنِ القِيلِ وَ القَالِ، وَ فَسَادِ المَالِ، وَ كَثْرَةِ السُّؤَالِ» فَقِيلَ لَهُ: يَا ابْنَ رَسُولِ الله، أَيْنَ هذَا مِنْ كِتَابِ الله؟ قَالَ: «إِنَّ الله عَزَّ وَ جَلَّ يَقُولُ: «لا خَيْرَ فِي كَثِيرٍ مِنْ نَجْواهُمْ إِلا مَنْ أَمَرَ بِصَدَقَةٍ أَوْ مَعْرُوفٍ أَوْ إِصْلاحٍ بَيْنَ النَّاسِ» وَ قَالَ: «وَ لاتُؤْتُوا السُّفَهاءَ أَمْوالَكُمُ الَّتِي جَعَلَ الله لَكُمْ قِياماً» وَ قَالَ: «لا تَسْئَلُوا عَنْ أَشْياءَ إِنْ تُبْدَ لَكُمْ تَسُؤْكُمْ»

ریشه و اصل تمام سخنان اهل بیت، قرآن است؛ تفاوت در اجمال و تفصیل است؛ نسبت به این امر غفلت شده و اگر پرداخته می‌شد، زمینه ایجاد وحدت در بین مسلمانان بیشتر بود

از زیاد پرسیدن نهی شده است

خاطره‌ای از مرحوم علامه جعفری رحمت الله علیه

شرایط پرسیدن و پرسش

کثرت سؤال، مصداق بازگذاشتن یکی از روزنه‌های وجودی برای شیطان است

شواهد روایی:

1ـ قال رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله: ذرونى ما تركتكم فانما هلك‏ من قبلكم بسؤالهم و اختلافهم على انبيائهم، ما نهيتكم عنه فاجتنبوه و ما امرتكم به فأتوا منه ما استطعتم‏

2ـ و عن انس: انه سأل رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله حتى اكثروا عليه و اغضبوه فصعد المنبر فقال: سلونى، فلا تسألونى عن شي‏ء الا انبأتكم به، فقام إليه رجل فقال: يا رسول اللّه أ في الجنة انا او فى النار؟ قال: بل فى النار، و قام إليه شابان اخوان فقالا: يا رسول اللّه من ابونا؟ فقال: ابوكما الّذي تُدعَيان إليه، و قام إليه رجل فقال: من ابى؟ فقال: ابوك حذافة و كان يُدعى لغيره، فلما رأى الناس غضب رسول اللّه صلى اللّه عليه و آله امسكوا فنزلت الاية: لا تسألوا عن اشياء ان تبد لكم تسؤكم.

[حدیث 184] قَالَ أَبُو عَبْدِ الله عليه السلام: «مَا مِنْ أَمْرٍ يَخْتَلِفُ فِيهِ اثْنَانِ إِلا وَ لَهُ أَصْلٌ فِي كِتَابِ الله عَزَّ وَ جَلَّ، وَ لكِنْ لاتَبْلُغُهُ عُقُولُ الرِّجَالِ»

 صوت

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

فیلم قسمت چهارم (دریافت)