جلسه صد و یازده ـ 10/ 4/ 95

شب بیست و پنجم ماه مبارک رمضان ۱۴۳۷  

خلوت امیرالمؤمنین و پیامبر صلوات الله و سلامه علیهما

ادامه [حدیث 189] ... وَ آخَرَ رَابِعٍ لَمْ يَكْذِبْ عَلى‏ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله، مُبْغِضٍ لِلكَذِبِ؛ خَوْفاً مِنَ الله تَعَالى‏ وَ تَعْظِيماً لِرَسُولِ الله صلى الله عليه و آله، لَمْ يَنْسَهُ، بَل حَفِظَ مَا سَمِعَ عَلى‏ وَجْهِهِ، فَجَاءَ بِهِ كَمَا سَمِعَ، لَمْ يَزِدْ فِيهِ وَ لَمْ يَنْقُصْ مِنْهُ، وَ عَلِمَ النَّاسِخَ مِنَ المَنْسُوخِ، فَعَمِلَ بِالنَّاسِخِ وَ رَفَضَ المَنْسُوخَ، فَإِنَّ أَمْرَ النَّبِيِّ صلى الله عليه و آله مِثْلُ القُرْآنِ، نَاسِخٌ وَ مَنْسُوخٌ، وَ خَاصٌّ وَ عَامٌّ، وَ مُحْكَمٌ وَ مُتَشَابِهٌ، قَدْ كَانَ يَكُونُ مِنْ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله الكَلامُ لَهُ وَجْهَانِ: كَلامٌ عَامٌّ وَ كَلامٌ خَاصٌّ مِثْلُ القُرْآنِ، وَ قَالَ الله ـ عَزَّ وَ جَلَّ ـ فِي كِتَابِهِ: «ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» فَيَشْتَبِهُ عَلى‏ مَنْ لَمْ يَعْرِفْ وَ لَمْ يَدْرِ مَا عَنَى الله بِهِ وَ رَسُولُهُ صلى الله عليه و آله، وَ لَيْسَ كُلُّ أَصْحَابِ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله كَانَ يَسْأَلُهُ عَنِ الشَّيْ‏ءِ فَيَفْهَمُ، وَ كَانَ مِنْهُمْ مَنْ يَسْأَلُهُ وَ لا يَسْتَفْهِمُهُ، حَتّى‏ أَنْ كَانُوا لَيُحِبُّونَ أَنْ يَجِي‏ءَ الاعْرَابِيُّ وَ الطَّارِئُ فَيَسْأَلَ‏ رَسُولَ الله صلى الله عليه و آله حَتّى‏ يَسْمَعُوا.

وَ قَدْ كُنْتُ أَدْخُلُ عَلى‏ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله كُلَّ يَوْمٍ دَخْلَةً وَ كُلَّ لَيْلَةٍ دَخْلَةً، فَيُخْلِينِي فِيهَا، أَدُورُ مَعَهُ حَيْثُ دَارَ، وَ قَدْ عَلِمَ أَصْحَابُ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله أَنَّهُ لَمْ يَصْنَعْ ذلِكَ بِأَحَدٍ مِنَ النَّاسِ غَيْرِي، فَرُبَّمَا كَانَ فِي بَيْتِي يَأْتِينِي رَسُولُ الله صلى الله عليه و آله أَكْثَرُ ذلِكَ فِي بَيْتِي، وَ كُنْتُ إِذَا دَخَلتُ عَلَيْهِ بَعْضَ مَنَازِلِهِ، أَخْلانِي وَ أَقَامَ عَنِّي نِسَاءَهُ، فَلا يَبْقى‏ عِنْدَهُ غَيْرِي، وَ إِذَا أَتَانِي لِلخَلوَةِ مَعِي فِي مَنْزِلِي، لَمْ يُقِمْ عَنِّي فَاطِمَةَ وَ لا أَحَداً مِنْ بَنِيَّ، وَ كُنْتُ إِذَا سَأَلتُهُ أَجَابَنِي، وَ إِذَا سَكَتُّ عَنْهُ وَ فَنِيَتْ مَسَائِلِي ابْتَدَأَنِي، فَمَا نَزَلَتْ عَلى‏ رَسُولِ الله صلى الله عليه و آله آيَةٌ مِنَ القُرْآنِ إِلا أَقْرَأَنِيهَا، وَ أَمْلاهَا عَلَيَّ، فَكَتَبْتُهَا بِخَطِّي، وَ عَلَّمَنِي تَأْوِيلَهَا وَ تَفْسِيرَهَا، وَ نَاسِخَهَا وَ مَنْسُوخَهَا، وَ مُحْكَمَهَا وَ مُتَشَابِهَهَا، وَ خَاصَّهَا وَ عَامَّهَا، وَ دَعَا الله أَنْ يُعْطِيَنِي فَهْمَهَا وَ حِفْظَهَا، فَمَا نَسِيتُ آيَةً مِنْ كِتَابِ الله وَ لا عِلماً أَمْلاهُ عَلَيَّ وَ كَتَبْتُهُ مُنْذُ دَعَا الله لِي بِمَا دَعَا، وَ مَا تَرَكَ شَيْئاً عَلَّمَهُ الله مِنْ حَلالٍ وَ لا حَرَامٍ، وَ لا أَمْرٍ وَ لا نَهْيٍ، كَانَ أَوْ يَكُونُ، وَ لا كِتَابٍ مُنْزَلٍ عَلى‏ أَحَدٍ قَبْلَهُ مِنْ طَاعَةٍ أَوْ مَعْصِيَةٍ إِلا عَلَّمَنِيهِ وَ حَفِظْتُهُ، فَلَمْ أَنْسَ حَرْفاً وَاحِداً، ثُمَّ وَضَعَ يَدَهُ عَلى‏ صَدْرِي، وَ دَعَا الله لِي أَنْ يَمْلا قَلبِي عِلماً وَ فَهْماً وَ حُكْماً وَ نُوراً.

فَقُلتُ: يَا نَبِيَّ الله، بِأَبِي أَنْتَ وَ أُمِّي، مُنْذُ دَعَوْتَ الله لِي بِمَا دَعَوْتَ لَمْ أَنْسَ شَيْئاً، وَ لَمْ يَفُتْنِي شَيْ‏ءٌ لَمْ أَكْتُبْهُ، أَفَتَتَخَوَّفُ عَلَيَّ النِّسْيَانَ فِيمَا بَعْدُ؟ فَقَالَ: لا، لَسْتُ أَتَخَوَّفُ عَلَيْكَ النِّسْيَانَ وَ الجَهْلَ».

تفاوت حکم دروغ مضر و غیر مضر

دروغ از گناهان کبیره است، چون برای دیگران ضرر و زیان دارد

پرهیز از محرمات از جمله ترک دروغ، تعظیم پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است

قیود و تخصیص‌های روایات گاهی نقلی است و گاهی عقلی؛ عقل (عرفی، فنی، فلسفی، عرفانی و تجربی) می‌تواند حکم نقلی را تخصیص بزند و یا نسخ کند و این‌کار فقط از عالم برمی‌آید، نه صرف راوی

همچنان‌که در قرآن احکام عصری و نسبی وجود دارد، در سخنان پیامبر هم وجود دارد؛ یعنی در منابع معرفت دینی پیوسته باید به دنبال ناسخ جدید باشیم

امروز ناسخ نقلی نداریم، ولی ناسخ عقلی داریم

فهمیدن مفصلات از مجملات، نیازمند اجتهاد است

خلوت امیرالمؤمنین و پیامبر صلوات الله و سلامه علیهما

«قرآن»، علم خدای متعال در مرتبه جمعی است، بنابراین یک آیه آن هم نامتناهی است و کسی که بر آن احاطه و تقدم نداشته باشد، اگر عمر بی‌نهایت هم داشته باشد، نمی‌تواند به تمام قرآن دست پیدا کند

تبدیل محکم و متشابه و نص و ظاهر به یکدیگر در عصرهای مختلف

علم انبیا، اولیا و انسان‌های صاحب فهم عمیق، از سنخ حقایق آسمانی است که به نحو حضوری و شهودی بر دل آن‌ها وارد شده است؛ نه به نحو کتاب و کتابت؛ بلکه بعداً به شکل کتاب عرفی درآمده است

شیوه و معنای تعلیم پیامبر به امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیهما؛ تعلیم شفاهی، لفظی و از طریق کتابت و مانند آن نیست

حداقل جایگاه امیرالمؤمنین، مرجعیت علمی است

علم ائمه معصومین علم لدنی است، نه تعلیمی؛ روایات در این زمینه در حد تواتر معنوی است؛ بنابراین معنای تعلیم توسط پیامبر به این معناست که برخی از علوم باواسطه به آن‌ها منتقل می‌شود

امیرالمؤمنین علیه السلام دعای کمیل را از وجه خضری و باطنی خویش به کمیل تعلیم می‌دهد

معلم حقیقی، اولین تعین عالم هستی و اولین خلق خدای متعال، یعنی وجود اقدس حضرت ختمی مرتبت صلی الله علیه و آله و سلم است

[حدیث 190] عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ: قُلْتُ لَهُ مَا بَالُ أَقْوَامٍ يَرْوُونَ عَنْ فُلَانٍ وَ فُلَانٍ عَنْ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله و سلم لَا يُتَّهَمُونَ بِالْكَذِبِ فَيَجِي‏ءُ مِنْكُمْ خِلَافُهُ قَالَ إِنَ‏ الْحَدِيثَ يُنْسَخُ كَمَا يُنْسَخُ الْقُرْآنُ.

 صوت

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)