جلسه بیست و دوم ـ 25/ 9/ 94 

شرح اصول کافی (22)

[حدیث 23] قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ صلوات الله و سلامه علیه دِعَامَةُ الْإِنْسَانِ الْعَقْلُ وَ الْعَقْلُ مِنْهُ الْفِطْنَةُ وَ الْفَهْمُ وَ الْحِفْظُ وَ الْعِلْمُ وَ بِالْعَقْلِ يَكْمُلُ وَ هُوَ دَلِيلُهُ وَ مُبْصِرُهُ وَ مِفْتَاحُ أَمْرِهِ فَإِذَا كَانَ تَأْيِيدُ عَقْلِهِ مِنَ النُّورِ كَانَ عَالِماً حَافِظاً ذَاكِراً فَطِناً فَهِماً فَعَلِمَ بِذَلِكَ كَيْفَ وَ لِمَ وَ حَيْثُ وَ عَرَفَ مَنْ نَصَحَهُ وَ مَنْ غَشَّهُ فَإِذَا عَرَفَ ذَلِكَ عَرَفَ مَجْرَاهُ وَ مَوْصُولَهُ وَ مَفْصُولَهُ وَ أَخْلَصَ الْوَحْدَانِيَّةَ لِلَّهِ وَ الْإِقْرَارَ بِالطَّاعَةِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ كَانَ مُسْتَدْرِكاً لِمَا فَاتَ وَ وَارِداً عَلَى مَا هُوَ آتٍ يَعْرِفُ مَا هُوَ فِيهِ وَ لِأَيِّ شَيْ‏ءٍ هُوَ هَاهُنَا وَ مِنْ أَيْنَ يَأْتِيهِ وَ إِلَى مَا هُوَ صَائِرٌ وَ ذَلِكَ كُلُّهُ مِنْ تَأْيِيدِ الْعَقْلِ.

انسانیت، هویت و حقیقت انسان، مربوط به عقل اوست

ستون وجود انسان، عقل او و سقف آن، صفات، کمالات و ملکات پسندیده است

تمام شناسایی‌ها به واسطه عقل انجام می‌شود

خودشناسی و خداشناسی به واسطه عقل است

شناسایی و ادای حقوق پدران و مادران، آباء و اجداد، عقول طولی و عرضی، انبیا و اولیاء و کسانی که در تربیت ما نقش دارند، به وسیله عقل انجام می‌شود

اشاره‌ای به معنای حدیث: انما الآباء ثلاثۀ: اب یولدک، اب یزوجک و اب یعلمک؛ پدران و مادران شامل چه کسانی می‌شود؟

ذوی الحقوق ما چه کسانی هستند؟ کل عالم

شناسایی غایات و ملازمات آن نیز به‌وسیله عقل انجام می‌شود

شناسایی همه جانبه تمام آنچه که وجود انسان بر آن‌ها متوقف است در گذشته، و نیز تمام آنچه که کمالات انسان بر آن متوقف است در گذشته و آینده به وسیله عقل انجام می‌شود

انسان‌های دین‌دار به دو دسته تقسیم می‌شود: 1ـ اهل توقف 2ـ اهل سیر، حرکت، تغییر و انقلاب وجودی

ویژگی‌های اهل توقف: کسانی که در عالم طبیعت و صور مانده‌اند؛ راه عالم معنا و ملکوت بروی آن‌ها باز نشده است و همّ آن‌ها دنیا و صورت‌هاست؛ اکثریت قریب به اتفاق انسان‌ها این‌گونه هستند

اهل توقف، در لذایذ با فروتر از خود اشتراک دارند

اعلی درجه لذت؛ مربوط به خدای متعال است

اشتراک در لذت مافوق، متوقف بر عبور از ادراک صور است

اهل وقوف اهل معاملات بدنی هستند؛ نه معاملات عقلی و فراتر از آن

ویژگی‌های اهل سیر: ورود به عالم مافوق و بهره بردن از لذت‌های آن و همنشینی با اهل آن

عالم طبیعت فقط گهواره است

اهل سیر دو دسته اند: 1ـ سیار ( با قدم شرع و عقل بر جاده آخرت و تقرب به خدای متعال حرکت می‌کند) 2ـ طیار (ابزار سفر آن‌ها عرفان و عشق است)

بعد از عشق مرتبه‌ای وجود ندارد؛ هرکه به هرجا می‌رسد به‌وسیله محبت می‌رسد

عشق حقیقی و مجازی و مصادیق آن

ویژگی‌های عقل نورانی

رفتار دوستانه فرزندان با پدر و مادر (یعنی معامله طرفینی) توهین به پدر و مادر است

محبت پدر و مادر به فرزند از مصادیق عشق است

[حدیث 24] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ قَالَ: الْعَقْلُ دَلِيلُ الْمُؤْمِنِ.

معنای این حدیث این است که مؤمن استعداد و قابلیت دریافت راهنمایی‌ها و به‌کار بستن راهنمایی‌های عقل را بیشتر دارد

آنچه که سبب تقرب انسان به خدای متعال و ارتقا به عالم قدس می‌شود، تنها بصیرت عقلی است

صوت

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

فیلم قسمت چهارم (دریافت)

فیلم قسمت پنجم (دریافت)

فیلم قسمت ششم (دریافت)