(29) هیچ موجودی نمیتواند علت معروفیت و معبودیت خدای متعال باشد
کتاب توحید ـ درس 29 ـ 13/ 8/ 95
شرح اصول کافی درس 147
هیچ موجودی نمیتواند علت معروفیت و معبودیت خدای متعال باشد
[حدیث 16] عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام إِنِّي نَاظَرْتُ قَوْماً فَقُلْتُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ أَجَلُّ وَ أَعَزُّ وَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُعْرَفَ بِخَلْقِهِ بَلِ الْعِبَادُ يُعْرَفُونَ بِاللَّهِ فَقَالَ رَحِمَكَ اللَّهُ.
مخلوقات بهطور کلی ـ مادی، مجرد و فراتر از تجرد ـ در هر مرتبهای که باشند، عین فقر هستند و ذات و هویت آنان عبارت است از نیازمندی، استناد و ارتباط به خدای متعال
بر این اساس، هیچ حکم استقلالی ندارند و هر اثر و حکم آنان نیز عین ربط است؛ بنابراین نمیتوانند علت برای یک امر بالاصاله و حقیقی باشند
با توجه به اینکه خدای متعال اول از اشیاء است و همه اشیاء از فروعات، ظهورات، تجلیات، افعال و آثار او هستند، پس میتوان در مرتبهای از مراتب خدای متعال را لحاظ کرد که هیچ امری وجود نداشته باشد، نه قبل از او و نه بعد از او؛ بنابراین موجودی که متأخر از خدای متعال است، نمیتواند سبب معروفیت او باشد
هیچ موجودی نمیتواند علت و عامل معروفیت و نیز معبودیت خدای متعال باشد
بَابُ أَدْنَى الْمَعْرِفَةِ
[حدیث 17] عَنِ الْفَتْحِ بْنِ يَزِيدَ عَنْ أَبِي الْحَسَنِ علیه السلام قَالَ: سَأَلْتُهُ عَنْ أَدْنَى الْمَعْرِفَةِ فَقَالَ الْإِقْرَارُ بِأَنَّهُ لَا إِلَهَ غَيْرُهُ وَ لَا شِبْهَ لَهُ وَ لَا نَظِيرَ وَ أَنَّهُ قَدِيمٌ مُثْبَتٌ مَوْجُودٌ غَيْرُ فَقِيدٍ وَ أَنَّهُ لَيْسَ كَمِثْلِهِ شَيْءٌ.
از جمله معدود جاهایی که صفت موجود برای خدای متعال بهکار رفته، این روایت شریف است
ادنی العرفه ذومراتب است و با توجه به متعلَق و مخاطب آن مصادیق مختلف دارد
فهم توحید و معارف الهی دارای مراتب است: 1ـ اقرار به زبان 2ـ تصدیق قلبی 3ـ معرفت برهانی به آنچه بر زبان میآورد و مدلل ساختن باورها و اقرارها
ویژگی منافق آن است که معارف الهی را بر زبان میآورد ولی به آنها اعتقاد ندارد
ریاکاری که از درجات شرک است، در واقع مقدمه موصل به نفاق است؛ یا خود از درجات نفاق است یا مقدمهای است که قطعاً آدم را به نفاق میرساند
اظهار گناه و عصیان، خود گناه دیگری است؛ بلکه این اظهار به مراتب بدتر از اصل گناه است
سهم عموم پیروان ادیان از معارف الهی، مرتبه تصدیق قلبی است
هیچ موجودی نمیتواند علت معروفیت و معبودیت خدای متعال باشد[حدیث 16] عَنْ مَنْصُورِ بْنِ حَازِمٍ قَالَ: قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام إِنِّي نَاظَرْتُ قَوْماً فَقُلْتُ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ جَلَّ جَلَالُهُ أَجَلُّ وَ أَعَزُّ وَ أَكْرَمُ مِنْ أَنْ يُعْرَفَ بِخَلْقِهِ بَلِ الْعِبَادُ يُعْرَفُونَ بِاللَّهِ فَقَالَ رَحِمَكَ اللَّهُ.