کتاب توحید ـ درس 43 ـ 21/ 10/ 95

شرح اصول کافی درس 161

گذری بر آیات آغازین سوره مبارکه حدید

معنا و چگونگی تسبیح همه موجودات عالم هستی؛ عمومیت تسبیح

تمام موجودات به اختیار و انتخاب و میل و رغبت خدای متعال را تسبیح می‌کنند

دلیل تسبیح همه موجودات: «و هو العزیز الحکیم»

معنای عزیز بودن خدای متعال؛ تأثیرناپذیر بودن، سختی دسترسی به او، محبوب بودن

خدای متعال چون تأثیرپذیر از غیر و افعال خود نیست، هرچه را که می‌آفریند، سنگ تمام می‌گذارد. بنابراین تمام موجودات یگانه هستند

تمام موجودات چیزی به‌جز خدای متعال ندارند که با او سخن بگویند؛ هیچ موجودی از او غافل نیست و تفاوت انسان‌ها در این است که برخی می‌دانند و برخی نمی‌دانند

بر اساس حکمت الهی، مقدمات و مؤخرات وجودی ما همه بهترین هستند و بنابراین شایسته تسبیح و حمد

دلیل دیگر تسبیح موجودات آن است که همه مملوک خدای متعال هستند؛ اصلاً وجود مِلک عبارت است از حمد و ستایش و عبادت مالک

احیا و اماته الهی پیوستگی دارد

در عین وحدت حقه حقیقیه، کثرت هم وجود دارد و حقیقی است

تفاوت مفهوم اعتباری در فلسفه (انتزاع ذهنی) و عرفان (وجود و کمال تبعی و ظلی)

سلب وجود و اثر از افعال خدای متعال، حداقل سوء ادب و اعلی درجه‌ی آن کفر است

تمام سوره‌های قرآن بدون استثناء یک اسم حاکم دارند یعنی یکی از اسمای خدای متعال در این سوره حضور دارد  و به تعبیر دیگر، این سوره تفصیل یکی از اسمای خدای متعال است

نقدی بر تفسیر قرآن به قرآن؛ هر سوره‌ای خود را تفسیر می‌کند و آیاتش ناظر به همدیگر است

در عین حال که کثرت و وحدت عالم هستی عبارت است از تفصیل مجمل و اجمال مفصل، «هو علیم بذات الصدور»

[حدیث 34] عَنْ عَبْدِ الْعَزِيزِ بْنِ الْمُهْتَدِي قَالَ: سَأَلْتُ الرِّضَا علیه السلام عَنِ التَّوْحِيدِ فَقَالَ كُلُّ مَنْ قَرَأَ قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ وَ آمَنَ بِهَا فَقَدْ عَرَفَ التَّوْحِيدَ قُلْتُ كَيْفَ يَقْرَأُهَا قَالَ كَمَا يَقْرَأُهَا النَّاسُ وَ زَادَ فِيهِ كَذَلِكَ اللَّهُ رَبِّي كَذَلِكَ اللَّهُ رَبِّي.

ظاهر سوره توحید، ایمان عوام است، باطن آن، ایمان خواص و باطنِ باطن آن، ایمان اخص خواص

بَابُ النَّهْيِ عَنِ الْكَلَامِ فِي الْكَيْفِيَّةِ

[حدیث 35] قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ علیه السلام تَكَلَّمُوا فِي خَلْقِ اللَّهِ وَ لَا تَتَكَلَّمُوا فِي اللَّهِ فَإِنَّ الْكَلَامَ فِي اللَّهِ لَا يَزْدَادُ صَاحِبَهُ إِلَّا تَحَيُّراً.

وَ فِي رِوَايَةٍ أُخْرَى عَنْ حَرِيزٍ تَكَلَّمُوا فِي كُلِّ شَيْ‏ءٍ وَ لَا تَتَكَلَّمُوا فِي ذَاتِ اللَّهِ‏

آیا تفکر در ذات، صفات و اسماء خدای متعال ممکن است؟ و در صورت امکان آیا سخن گفتن از آن جایز است؟

تفکر در موضوعات ممکن، اساساً مجاز است

درباره چیزی می‌توان تعقل کرد که قابلیت معقول شدن و متصور شدن را داشته باشد یعنی در قالب‌های مفهومی بگنجد و چیزی که این قابلیت را داشته باشد، از سنخ مفاهیم و ماهیت‌های ذهنی است.

  صوت (دریافت)

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)