سكوت و شيطان

از آن‌چه در نكته پيش از اين گفتيم، مي‌توان فهميد كه يكي از چراگاه‌هاي شيطان پرگويي است. با از ميان بردن اين چراگاه، شيطان هم رانده مي‌شود، بنابراين سكوت سبب طرد شيطان است، چنان‌كه رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمودند:

عليكَ بِطولِ الصّمتِ فإنَّهُ مَطرَدَةُ الشَّيطان و عَونٌ لك علي أمر دينِك؛^[11] بر شما باد سكوت پيوسته، زيرا سبب طرد شيطان است و ياري تو در دينت.

به خاطر ياري رساندن سكوت به ايمان و رفتارهاي ديني انسان است كه سكوت عبادت است، آن‌هم عبادتي كه مورد رضايت خداوند است. چنان‌كه در حديث قدسي آمده است كه:

إنّ الله جلّ جلاله يقولُ: لَستُ كلَّ كَلامِ الحكيم أتَقَبَّلُ لكن هواه و همّه فيما اُحبُّ و أرضي، جَعَلتُ صَمتَه حَمداً لي و وقاراً و إن لم‌يَتَكلَّم؛^[12] خداوند متعال ‌فرمودند: چنين نيست كه هر سخن حكيم را بپذيرم، ولي كشش و قصد او در آن‌چه دوست دارم و مي‌پسندم، مورد پذيرش من است. سكوت او را ستايش و بزرگي خود قرار دادم، اگرچه سخن نگويد.

لازم به يادآوري است كه سكوت ارزشمند آن است كه همراه با فكر و تأمّل باشد. سكوتي كه انديشه در آن نباشد، اين‌گونه نيست. به گفته‌ی اميرمؤمنان (صلوات الله عليه): كُلُّ سكوتٍ ليسَ فيه فِكرَةٌ‌ فَهو غفلةٌ؛[13] هر سكوتي كه در آن انديشه نباشد، بي‌توجهي و غفلت است. پيداست كه غفلت رهزن است.