پرسش (179):
به نام خدا، سلام علیکم. در جایی فرمودید ولایت ظاهر توحید است.
1ـ ولایت یعنی چه؟
2ـ دانستن آن چه ثمره عملی در انسان کامل شدن دارد؟
خواهش می‌کنم توضیح بفرمائید. سپاسگزارم

پاسخ:
با نام خدا
1ـ ولايت چنان‌که گفته شد، ظاهر توحيد است و اولين تعين يا پيدايش کثرت از وحدت. ولايت، حاکميت تام و همه‌جانبه‌ي توحيد بر همه‌ي عالم هستي را نشان مي‌دهد. در عين حال واسطه در پيدايش وجودات يا ظهورات و يا مجراي فيض الهي است. ولي مظهر اسم «الولي الحميد» است.
2ـ از آن‌جا که انسان کامل همان ولي و مظهر اسم «الولي» است، بنابراين، شناخت آن براي کساني که به‌صورت تبعي و فرعي مي‌خواهند به اين مقام و مرتبه که مرتبه وحدت در عين کثرت است، برسند، نه‌تنها سودمند است، بلکه گريزناپذير است. تا کسي مقصد و ويژگي‌هاي آن را نشناسد، راه وصول به آن را نمي‌تواند بشناسد و در نتيجه از منزل نفس بيرون نمي‌رود.
علاوه براين‌که، برون‌شدن از اين منزل و دريافت حول و قوه و ابزار سفر، با دريافت عنايات ولي کامل امکان‌پذير است، چنان‌که مقاومت در برابر سختي‌هاي راه و نيز محافظت از خطرات به‌ويژه اميال و خطورات نفس و وسوسه‌هاي شيطان، جز به وسيله‌ي تمسک به ذيل عنايت ولي امکان‌پذير نيست.