گفتارهای ماه مبارک رمضان 1436 ـ جلسه یازدهم ـ 12/ 4/ 94 ـ شب هفدهم ماه رمضان

شرح اصول کافی (11)

چرا پیامبر (ص) با کنه عقلش با کسی سخن نگفته است

[ادامه حدیث 15] قَالَ رَسُولُ اللَّهِ إِنَّا مَعَاشِرَ الأَنبِيَاءِ أُمِرنَا أَن نُكَلِّمَ النَّاسَ عَلَى قَدرِ عُقُولِهِم

وجه این‌که پیامبر با کنه عقلش با کسی سخن نگفته است.

1ـ عامه مردم توانایی فهم حقایق را آن‌گونه که اندازه عقل پیامبر است، ندارند.

عامه مردم وقتی سخنی را نفهمند، عموماً حمل بر بی‌معنایی کلام متکلم می‌کنند

اشاره‌ای به مناظره راسل و کاپلستون

2ـ در خیلی از موارد، مخاطب دچار سوء فهم می‌شود، به‌ویژه در نسل‌های بعدی و ثانیاً مخاطب چنان دقت ندارد که فهم خویش را ارزیابی کند

3ـ برخی از کسانی که می‌فهمند، مورد سوء استفاده قرار می‌دهند؛ که تاریخ انسان‌ها را رقم می‌زند

مصادیقی از سوء استفاده از فهم در تاریخ

4ـ تکلیف خلق سنگین‌تر می‌شود و در این صورت توانمندی نفسانی بیشتری برای انجام آن نیاز است که اکثر مردم به دنبال آن نیستند، بلکه بیشتر به دنبال تأمین غرایز هستند

اکثریت انسان‌ها حتی مؤمنان به دنبال تأمین نیازهای اینجا و اکنون و غرایز خود هستند

5ـ اگر پیامبر با کنه عقل خود سخن بگوید، باید خلق نیز با کنه عقل خود دریافت کند، که چنین چیزی موجود نیست.

6ـ حتی اگر مخاطب با کنه عقل خود دریافت کند، تفاوت آن با کنه عقل پیامبر بی‌نهایت است؛ چرا که پیامبر اهل نهایت است و مخاطب اهل بدایت.

هیچ چیز را نباید در دست نااهل قرار داد؛ چه علم، چه عمل، چه مال و چه هر چیز دیگر

نشر علوم برای نااهل مانند آویختن درّ و یاقوت به گردن خوک است

تعبیر خواب از علوم الهی است و با تجربه و مطالعه به‌دست نمی‌آید

شواهد روایی در باره قرار ندادن علوم در دست نااهل:

1ـ قال رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم: لاتؤتوا الحکمۀ غیر اهلها فتضلّوها و لاتمنعوا اهلها فتظلموها[1]

ضرری که بچه‌ای برساند، از محرمات الهی است که بر عهده پدر و مادر است و با عذرخواهی نیز حل نمی‌شود و باید جبران خسارت کنند

ایجاد مزاحمت برای دیگران، حرام مسلّم است

2ـ قال امیرالمؤمنین صلوات الله و سلامه علیه إِنَّ هَاهُنَا لَعِلماً جَمّاً لو وجدت لها حملۀ[2]

3ـ امام زین العابدین صلوات الله و سلامه علیه: انی لاکتم من علمی جوهرۀ[3]

4ـ سَمِعتُ أَبَا عَبدِ اللَّهِ صلوات الله و سلامه علیه يَقُولُ إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ عَيَّرَ أَقوَاماً بِالإِذَاعَة فِي قَولِهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ إِذا جاءَهُم أَمرٌ مِنَ الأَمنِ أَوِ الخَوفِ أَذاعُوا بِهِ فَإِيَّاكُم وَ الإِذَاعَةَ.[4]

5ـ امام صادق صلوات الله و سلامه علیه قَالَ: مَن أَذَاعَ عَلَينَا حَدِيثَنَا فَهُوَ بِمَنزِلَةِ مَن جَحَدَنَا حَقَّنَا قَالَ وَ قَالَ لِمُعَلَّى بنِ خُنَيسٍ المُذِيعُ حَدِيثَنَا كَالجَاحِدِ لَهُ[5]

برخی از عرفا: افشاء السر الربوبیۀ کفر ـ حق الاسرار صونها عن الاغیار

[حدیث16] قَالَ أَمِيرُ المُؤمِنِينَ صلوات الله و سلامه علیه إِنَّ قُلُوبَ الجُهَّالِ تَستَفِزُّهَا الأَطمَاعُ وَ تَرتَهِنُهَا المُنَى وَ تَستَعلِقُهَا الخَدَائِع‏.[6]

صوت