(21) خدای متعال حیثیتهای اعتباری ندارد
کتاب توحید ـ درس 21 ـ 16/ 7/ 95
شرح اصول کافی درس 139
خدای متعال حیثیتهای اعتباری ندارد
[حدیث 12] عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام أَنَّهُ قَالَ لِلزِّنْدِيقِ حِينَ سَأَلَهُ مَا هُوَ قَالَ هُوَ شَيْءٌ بِخِلَافِ الْأَشْيَاءِ ارْجِعْ بِقَوْلِي إِلَى إِثْبَاتِ مَعْنًى وَ أَنَّهُ شَيْءٌ بِحَقِيقَةِ الشَّيْئِيَّةِ غَيْرَ أَنَّهُ لَا جِسْمٌ وَ لَا صُورَةٌ وَ لَا يُحَسُّ وَ لَا يُجَسُّ وَ لَا يُدْرَكُ بِالْحَوَاسِّ الْخَمْسِ لَا تُدْرِكُهُ الْأَوْهَامُ وَ لَا تَنْقُصُهُ الدُّهُورُ وَ لَا تُغَيِّرُهُ الْأَزْمَانُ
فَقَالَ لَهُ السَّائِلُ فَتَقُولُ إِنَّهُ سَمِيعٌ بَصِيرٌ قَالَ هُوَ سَمِيعٌ بَصِيرٌ سَمِيعٌ بِغَيْرِ جَارِحَةٍ وَ بَصِيرٌ بِغَيْرِ آلَةٍ بَلْ يَسْمَعُ بِنَفْسِهِ وَ يُبْصِرُ بِنَفْسِهِ لَيْسَ قَوْلِي إِنَّهُ سَمِيعٌ يَسْمَعُ بِنَفْسِهِ وَ بَصِيرٌ يُبْصِرُ بِنَفْسِهِ أَنَّهُ شَيْءٌ وَ النَّفْسُ شَيْءٌ آخَرُ وَ لَكِنْ أَرَدْتُ عِبَارَةً عَنْ نَفْسِي إِذْ كُنْتُ مَسْئُولًا وَ إِفْهَاماً لَكَ إِذْ كُنْتَ سَائِلًا فَأَقُولُ إِنَّهُ سَمِيعٌ بِكُلِّهِ لَا أَنَّ الْكُلَّ مِنْهُ لَهُ بَعْضٌ وَ لَكِنِّي أَرَدْتُ إِفْهَامَكَ وَ التَّعْبِيرُ عَنْ نَفْسِي وَ لَيْسَ مَرْجِعِي فِي ذَلِكَ إِلَّا إِلَى أَنَّهُ السَّمِيعُ الْبَصِيرُ الْعَالِمُ الْخَبِيرُ بِلَا اخْتِلَافِ الذَّاتِ وَ لَا اخْتِلَافِ الْمَعْنَى
انسان و هر موجود دیگری غیر از خدای متعال، نوعی تقید ـ ولو تقید به اطلاق ـ دارد، بنابراین ادراک آن نیز نوعی تقید و محدودیت دارد
تمام موجودات به حرکت وجودی متحرکند
بدون استثناء، تمام موجودات طبیعی در طول زمان خود پیوسته در حال کاستن و افزایش هستند
خدای متعال در هیچ یک از عوالم «تغییر و تحول» و «کاهش و افزایش» ندارد؛ بخلاف سایر موجودات
شباهت نفس انسان به خدای متعال؛ نفس با همه وجود میشنود و میبیند
بر اساس نظریه نهایی در حکمت متعالیه، همه حملها، حمل تحلیلی است، نه ترکیبی
مواردی که نیاز به لفظ و معنا نیست
کل وجود، ظهورات وجود و افعال و صفات خدای متعال بسیط حقیقی هستند؛ از خدای بسیط، مرکب پدید نمیآید
برای اولین بار بشنوید: خدای متعال حیثیتهای اعتباری ندارد