(25) چه بسیار کفار و مشرکینی که از کفر و شرک خود بیخبرند
کتاب توحید ـ درس 25 ـ 6/ 8/ 95
شرح اصول کافی درس 143
چه بسیار کفار و مشرکینی که از کفر و شرک خود بیخبرند
بَابُ أَنَّهُ لَا يُعْرَفُ إِلَّا بِهِ
شناسایی خدای متعال فقط یک راه دارد و آنهم شناخت بیواسطه است
اشکالهای شناخت با واسطه خدای متعال:
1ـ واسطهها نهایتاً ما را به مفهومی از مفاهیم و درک ذهنی از ذهنیات میرساند، نه بیشتر و این درک ذهنی و عقلی، خود یکی از مخلوقات خداست؛ این اشکال نهایتاً به نوعی با شرک و کفر درآمیخته است
2ـ وقتی از طریق فعل و خلق، خدای متعال را بشناسیم، به این معناست که مخلوقات از خدای متعال معروفتر و مشهودترند و بر این اساس ظهور و عیان بیشتری دارند. این اشکال با سوء ادب ملازم است و سوء ادب خواهی نخواهی به شرک و کفر میانجامد
چه بسیار کفار و مشرکینی که از کفر و شرک خود بیخبرند
اینگونه شناخت نهتنها به معروفیت بیشتر خدای متعال نمیانجامد، بلکه به مجهولیت و محجوبیت میانجامد
[حدیث 14] عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ علیه السلام اعْرِفُوا اللَّهَ بِاللَّهِ وَ الرَّسُولَ بِالرِّسَالَةِ وَ أُولِي الْأَمْرِ بِالْأَمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَ الْعَدْلِ وَ الْإِحْسَانِ.
وَ مَعْنَى قَوْلِهِ علیه السلام اعْرِفُوا اللَّهَ بِاللَّهِ يَعْنِي أَنَّ اللَّهَ خَلَقَ الْأَشْخَاصَ وَ الْأَنْوَارَ وَ الْجَوَاهِرَ وَ الْأَعْيَانَ فَالْأَعْيَانُ الْأَبْدَانُ وَ الْجَوَاهِرُ الْأَرْوَاحُ وَ هُوَ جَلَّ وَ عَزَّ لَا يُشْبِهُ جِسْماً وَ لَا رُوحاً وَ لَيْسَ لِأَحَدٍ فِي خَلْقِ الرُّوحِ الْحَسَّاسِ الدَّرَّاكِ أَمْرٌ وَ لَا سَبَبٌ هُوَ الْمُتَفَرِّدُ بِخَلْقِ الْأَرْوَاحِ وَ الْأَجْسَامِ فَإِذَا نَفَى عَنْهُ الشَّبَهَيْنِ شَبَهَ الْأَبْدَانِ وَ شَبَهَ الْأَرْوَاحِ فَقَدْ عَرَفَ اللَّهَ بِاللَّهِ وَ إِذَا شَبَّهَهُ بِالرُّوحِ أَوِ الْبَدَنِ أَوِ النُّورِ فَلَمْ يَعْرِفِ اللَّهَ بِاللَّهِ.
اشارهای به تقریرهای برهای صدیقین از ابن سینا تا علامه طباطبایی؛ کاملترین تقریر، تقریر علامه طباطبایی است
همه حرف در برهان صدیقین (به تقریر علامه) این است که ماسوی الله، عین ربط و فعل و فیض خدای متعال است و هیچ سهمی از وجود، استقلال وجود و غنای وجود ندارند، بنابراین مقدمه هیچ استدلالی قرار نمیگیرند یا مقدمه هیج استدلالی برای اقوای از خودشان قرار نمیگیرند. بنابراین هر شیئی غیر از خدای متعال نمیتوان برهان بر وجود او باشد، بلکه خدای متعال برهان بر وجود آنهاست
اشارهای به راههای شناخت انبیا
اکثریت قریب به اتفاق خلق، پیامبران را از طریق معجزات میشناسند
سیر انتکاسی در وجود نیست، یعنی موجودات پیوسته رو به کمال میروند
چه کسانی توانایی فهم محتوای سخن پیامبر را دارند؟
اشارهای به اسناد دعای توسل، زیارت عاشورا و دعای ندبه
شناخت پیامبر نسبت به ائمه و ائمه نسبت به هریک از خود، شناخت وجودی است