اهمیت نسل امیر المؤمنین

گذری بر زیارت‌نامه حضرت ابوالفضل علیه السلام

گفتاری از استاد سیدمرتضی حسینی شاهرودی

ـ سر تکرار نام امیر المؤمنین در زیارت حضرت ابوالفضل صلوات الله و سلامه علیهما

اهمیت نسل امیر المؤمنین علیه الصلات و السلام به‌خاطر انتساب آن به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم است

برخی از علمای بزرگ گفته‌اند که ذریه حضرت فاطمه سلام الله علیها یا فرزندان امیرالمؤمنین از نسل حضرت زهرا صلوات الله و سلامه علیهما مشمول آیه تطهیر هستند و امید می‌رود که نسل علی علیه السلام نیز این‌گونه باشد

پیامبر از آغاز امیرالمؤمنین را در ردیف خود معرفی کرده است تا جایی که امیرالمؤمنین جان و نفس پیامبر است، لحمک من لحمی و دمک من دمی، گویی در این روایات می‌خواهد بگوید که نسل امیرالمؤمنین با نسل حضرت زهرا تفاوت ندارند

کاری که تا زمان امام صادق علیه الصلات و السلام در تفکر عربی اتفاق افتاده این است که اگرچه فرزندان و ذریه امیرالمؤمنین جایگاه بسیار عالی و بالایی دارند، این به‌خاطر اسناد آن‌ها به حضرت فاطمه سلام الله علیها است، نه به‌خاطر اسناد به امیرالمؤمنین

کاری که در این زیارت‌نامه و دیگر زیارت‌های مأثور مانند زیارت حضرت معصومه سلام الله علیها شده است این است که پیوسته می‌خواهد اسناد آن‌ها به امیرالمؤمنین را نشان دهد؛ برای تعظیم و تکریم مقام آن‌ها از یک جهت و از جهت دیگر، تعظیم و تکریم مقام امیرالمؤمنین که در واقع احیای سخنان پیامبر است

نکته دیگر این است که حضرت ابوالفضل علیه الصلات و السلام شخصی است که از گذشته دور یعنی حتی در زمان حیات و شهادت هم در میان عرب یک جایگاه ویژه دارد. امام صادق علیه الصلات و السلام می‌خواهد بفرماید که اگرچه حضرت ابوالفضل مقام ویژه‌ای نزد شما دارد، این به‌خاطر استناد او به امیرالمؤمنین است. در واقع تکریم و تعظیم امیرالمؤمنین و فرزندان معصوم امیرالمؤمنین علیه الصلات و السلام در این‌گونه تعبیرها هست

ـ چرا نام حضرت ابوالفضل در زیارت ایشان نیامده

این‌که اسم خود حضرت ابوالفضل در این زیارت نیامده، دو احتمال دارد. یک احتمال همین است که عرض کردم که می‌خواهند از عظمت شناخته شده حضرت ابوالفضل نزد عرب استفاده کنند و بگویند این شخص بسیار بزرگی که شما می‌شناسید، چون فرزند امیر المؤمنین است، مهم است.

جهت دیگر ممکن است این باشد که این‌گونه زیارت‌نامه‌ها برای سایر فرزندان امیر المؤمنین هم قابل خواندن است. اگرچه زیارت‌نامه‌های خاص به افراد معدودی تعلق می‌گیرد.

تبیین اصالت امیر المؤمنین در میان اولیا به‌گونه‌ای که هیچ تردیدی وجود نداشته باشد که همچنان که نسبت امیر المؤمنین با پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم مانند نسبت ماه به خورشید است، عین همین نسبت در میان بقیه فرزندان و اهل بیت هم وجود دارد.

صوت (دریافت)