کتاب توحید ـ درس 77 ـ 3/ 11/ 95

شرح اصول کافی درس 195

معنای رحمت و غضب درباره خدای متعال

صفات هر موجود، مناسب با مرتبه وجودی همان موجود است

با توجه به این‌که وجود خدای متعال مبرای از هرگونه نقص، انفعال و تغییر و تحول است، رحمت خدای متعال نیز همین‌گونه است

آیا حرکت به معنای خروج از اجمال به تفصیل و از بطون به ظهور را درباره خدای متعال می‌توان به‌کار برد؟ حداقل این است که عقل و فهم عقلی ما آن را نمی‌پذیرد؛ زیرا بطون و ظهور خدای متعال عین یکدیگر است

تفاوت رحمن و رحیم

بین وجود و کمالات آن مساوقت وجود دارد

تمام صفات و ذات در خدای متعال و غیر او یک مصداق بیشتر ندارند؛ اگرچه از نگاه تحلیلی متفاوت هستند

صفات و کمالات وجود، چیزی جز تفصیل خودِ وجود نیست؛ وجود و کمال وجود، حیثیت اجمال و تفصیل دارند

سبقت رحمت بر غضب؛ اگر رحمت نباشد، جایی برای تحقق غضب نیست

استعداد یا سلب استعداد و قابلیت در جهان طبیعت، مقدمه هیچ برهانی قرار نمی‌گیرد

اصل عالم هستی و تمام آنچه در آن رخ داده و می‌دهد تنها و تنها بر اساس ولایت قابل تبیین است؛ ولایت خدای متعال نسبت به افعال و آثارش

حوزه ظهور کمالات اسمای خدای متعال مانند رحمن و رحیم با توجه به قابلیت‌هایی که در حوزه معینی در جهان مانند کره زمین وجود دارد، کم و زیاد می‌شود؛ به‌گونه‌ای که عدم تناهی و عدم محکومیت در هر دو باقی است اما در عین حال ظاهر نمی‌شود

اشاره: اتجعل فیها من یفسد فیها و یسفک الدماء

باطن جهنم، رحمت الهی است

[حدیث 97] عَنْ هِشَامِ بْنِ الْحَكَمِ أَنَّهُ سَأَلَ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ علیه السلام عَنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ وَ اشْتِقَاقِهَا اللَّهُ مِمَّا هُوَ مُشْتَقٌّ فَقَالَ يَا هِشَامُ اللَّهُ مُشْتَقٌّ مِنْ إِلَهٍ وَ إِلَهٌ يَقْتَضِي مَأْلُوهاً وَ الِاسْمُ غَيْرُ الْمُسَمَّى فَمَنْ عَبَدَ الِاسْمَ دُونَ الْمَعْنَى فَقَدْ كَفَرَ وَ لَمْ يَعْبُدْ شَيْئاً وَ مَنْ عَبَدَ الِاسْمَ وَ الْمَعْنَى فَقَدْ أَشْرَكَ وَ عَبَدَ اثْنَيْنِ وَ مَنْ عَبَدَ الْمَعْنَى دُونَ الِاسْمِ فَذَاكَ التَّوْحِيدُ أَ فَهِمْتَ يَا هِشَامُ قَالَ قُلْتُ زِدْنِي قَالَ لِلَّهِ تِسْعَةٌ وَ تِسْعُونَ اسْماً فَلَوْ كَانَ الِاسْمُ هُوَ الْمُسَمَّى لَكَانَ كُلُّ اسْمٍ مِنْهَا إِلَهاً وَ لَكِنَّ اللَّهَ مَعْنًى يُدَلُّ عَلَيْهِ بِهَذِهِ الْأَسْمَاءِ وَ كُلُّهَا غَيْرُهُ يَا هِشَامُ الْخُبْزُ اسْمٌ لِلْمَأْكُولِ وَ الْمَاءُ اسْمٌ لِلْمَشْرُوبِ وَ الثَّوْبُ اسْمٌ لِلْمَلْبُوسِ وَ النَّارُ اسْمٌ لِلْمُحْرِقِ أَ فَهِمْتَ يَا هِشَامُ فَهْماً تَدْفَعُ بِهِ وَ تُنَاضِلُ بِهِ أَعْدَاءَنَا الْمُتَّخِذِينَ مَعَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ غَيْرَهُ قُلْتُ نَعَمْ فَقَالَ نَفَعَكَ اللَّهُ بِهِ وَ ثَبَّتَكَ يَا هِشَامُ قَالَ فَوَ اللَّهِ مَا قَهَرَنِي أَحَدٌ فِي التَّوْحِيدِ حَتَّى قُمْتُ مَقَامِي هَذَا

به شرح این حدیث قبلاً پرداخته شد

صوت (دریافت)

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

فیلم قسمت چهارم (دریافت)