جلسه پنجاه و یک ـ 12/ 12/ 94

علم، اقتدار است

 [حدیث 6] عَنْ بَشِيرٍ الدَّهَّانِ قَال قَال أَبُو عَبْدِ اللهِ علیه السلام لا خَيْرَ فِيمَنْ لا يَتَفَقَّهُ مِنْ أَصْحَابِنَا يَا بَشِيرُ إِنَّ الرَّجُل مِنْهُمْ إِذَا لمْ يَسْتَغْنِ بِفِقْهِهِ احْتَاجَ إِليْهِمْ فَإِذَا احْتَاجَ إِليْهِمْ أَدْخَلُوهُ فِي بَابِ ضَلالتِهِمْ وَ هُوَ لا يَعْلمُ.

منظور از فقه در اینجا، فقه اصغر نیست

علم، اقتدار است

بخشی از حوزه اخلاق، امور نسبی و متناسب با عصر و زمان و جامعه است؛ ماند نام‌گذاری و استفاده از تعابیر برای اشخاص

باید نهایت دقت را داشت که چیزی نباید گفت که خلق خدا از آن برنجند

[حدیث 7] قَال رَسُولُ الله صلی الله علیه و آله و سلم لا خَيْرَ فِي العَيْشِ إِلاّ لِرَجُليْنِ عَالِمٍ مُطَاعٍ أَوْ مُسْتَمِعٍ وَاعٍ.

عیش: حیات و کمالات حیات

عیش برای دو دسته است: عالمان و پیروان عالمان

امیرالمؤمنین ظلم نمی‌کند؛ به هیچ وجه

انسان‌ها از جهت ارتباط با علم بر چند دسته‌اند: 1ـ عالم بالفعل 2ـ عالم بالقوه یا مستمع 3ـ جاهلی که منکر علم نیست (جاهل قاصر) 4ـ جاهل منکر علم یا جاهل مقصر

یکی از عوامل مخالفت با خاندان پیامبر صلوات الله و سلامه علیهم اجمیعن، حسادت است؛ چون قابل رقابت نیستند

اشاره‌ای به معنای «العلماء باقون»

عیش عالم بالاصاله و متعلم بالتبع است

کسی که در دنیا صاحب حیات و نعمت حقیقی است، حیات و نعمت او در آخرت آشکار می‌شود

[حدیث 8] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَال: عَالِمٌ يُنْتَفَعُ بِعِلمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ أَلفَ عَابِدٍ.

اشاره: ضربۀ علی یوم الخندق افضل من عبادۀ الثقلین

ایجاد شغل در عصر ما، از افضل عبادات اجتماعی است

کمال، آرامش و سعادت انسان، رسیدن به قرب خدای متعال است و با عقل و معرفت است که انسان به قرب خدای متعال می‌رسد

از آنجا که عقل اشرف مخلوقات است، هرکه سهم بیشتری از عقل دارد، ارزش بیشتری هم دارد

انسان در آغاز آفرینش، عقل بالقوه است و تا به فعلیت نرسد، انسان نیست؛ به تناسب هر درجه از فعلیت، از انسانیت سهم می‌برد. ابزار به فعلیت رسیدن نفس انسان، علم است

از آنجا که هویت انسان، تجرد از ماده است، بنابراین هرچه مجرد باشد، به کار او می‌آید

صوت

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

 فیلم قسمت چهارم (دریافت)

جلسه پنجاه و دو ـ 13/ 12/ 94

چرا عالم از عابد برتر است؟

ادامه [حدیث 8] عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ علیه السلام قَال: عَالِمٌ يُنْتَفَعُ بِعِلمِهِ أَفْضَلُ مِنْ سَبْعِينَ أَلفَ عَابِدٍ.

انتفاع به‌نحو مطلق است و همه درجات منفعت را شامل می‌شود

سر عدد هفتاد

اشاره‌ای به احاطه عدد

نسبت فضایل موجودات فروتر از عالِم به عالِم، نسبت سایه به نور است

همچنان‌که علم دارای مراتب مختلف است، انتفاع از آن نیز مراتب مختلف دارد

هرچه علمی به مبدأ اعلی و غایت قصوی نزدیک‌تر باشد، فضیلت آن نسبت به مراتب پایین‌تر قابل مقایسه نیست

با توجه به ذومراتب بودن جسم، استکمال و حرکت، تمام عالم هستی در حال حرکت و ارتقاء هستند، حتی ملائکه

ملاصدرا جسمانیت را فراتر از عالم عقل هم می‌برد

ملاک افضلیت انتفاع از عالم: جامع بودن انتفاع به خلق و شمولیت همه مراتب وجود

چرا عالم از عابد برتر است؟ زیرا نسبت علم به عمل، مانند نسبت غایت به مقدمات است و عمل مقدمه علم است

عالی‌ترین فضیلت و کمال انسانی، علم به خدای متعال و اسماء، صفات و افعال اوست

اهمیت نیت در عمل

تمام کمالاتی که در حوزه ارتقاء و تقرب به خدای متعال و دین و عقل گفته می‌شود، بدون استثناء از سنخ معرفت است.

اشاره‌ای به معنای آیه «اقتلوا انفسکم»؛ یعنی سلب انانیت کنید

اشاره‌ای به معنای آیه «لمن الملک الیوم»

غایت غایات کمالات انسان، معرفت و علم است

علم غایت عمل است و عمل مقدمه علم

نسبت علم به عمل، مانند نسبت روح به بدن است

علم از برترین اعمال که عبادت است، هفتاد هزار برابر برتر است؛ نه سایر اعمال؛ چراکه عبادت سهم قابل توجهی از علم دارد. اما نسبت به کسانی که هیچ سهمی از علم ندارند، نسبت بی‌نهایت به صفر است

[حدیث 9] عَنْ مُعَاوِيَةَ بْنِ عَمَّارٍ قَال: قُلتُ لِأَبِي عَبْدِ الله ع رَجُلٌ رَاوِيَةٌ لِحَدِيثِكُمْ يَبُثُّ ذَلِكَ فِي النَّاسِ وَ يُشَدِّدُهُ فِي قُلُوبِهِمْ وَ قُلُوبِ شِيعَتِكُمْ وَ لعَل عَابِداً مِنْ شِيعَتِكُمْ ليْسَتْ لهُ هَذِهِ الرِّوَايَةُ أَيُّهُمَا أَفْضَلُ قَال الرَّاوِيَةُ لِحَدِيثِنَا يَشُدُّ بِهِ قُلُوبَ شِيعَتِنَا أَفْضَلُ مِنْ أَلفِ عَابِدٍ.

دلیل برتری روایت بر عبادت آن است که روایت مقدمه‌ساز علم است

اشاره‌ای به جنبه‌های اجتماعی عبادت 

صوت

فیلم قسمت اول (دریافت)

فیلم قسمت دوم (دریافت)

فیلم قسمت سوم (دریافت)

 فیلم قسمت چهارم (دریافت)